ارتودنسی ثابت چیست؟ (چیزهای ساده ای که باید درباره این روش بدانید)
اینجا درباره ارتودنسی ثابت صحبت شده و سعی کردیم به ساده ترین شکل ممکن همه چیز درباره این روش مرتب کردن دندان ها رو بهتون توضیح بدیم. بدون فوت وقت بریم سراغ اصل مطلب اما قبلش بد هم نمیشه اگر صفحه ارتودنسی دندان چیست رو بخونید بعدش به این صفحه بیایید. (خودتون می دونید دیگه😎🤷♂️)
ارتودنسی ثابت چیست؟
برای اینکه دندونا مرتب بشه از یه سری وسایل خاص استفاده میشه. متخصص ارتودنسی با کمک این وسایل میتونه طرح درمان شما رو بچینه و طی مدت زمان نسبتا طولانی دندونای شما رو مرتب کنه.
این وسایل ممکنه از اول تا آخر درمان به دندونای شما متصل بشه. از اول توسط ارتودنتیست وصل میشن و در آخر زمانی که دندان ها مرتب شدن بازم خود متخصص اون ها رو در میاره. اگر درمان شما به این روش انجام شده بشه میگن شما ارتودنسی ثابت انجام دادید.
حالا اگه شیوه درمان اینجوری نباشه و شما خودتون وسایل رو هر زمان که خواستید بردارید و دوباره سرجاشون قرار بدید، میگن که ارتودنسی متحرک انجام دادید. درسته که ما بهش میگیم ارتودنسی ثابت، ولی این روش یعنی استفاده از مجموعه ای از وسایل یا اجزاء ریز و درشت با هم که در مجموع باعث مرتب شدن دندان ها میشه.
🔔 این نوشته رو از دست ندید:بهترین روش ارتودنسی دندان چیست؟
اجزای تشکیل دهنده ارتودنسی ثابت کدامند؟
به مجموعه این وسایل که معمولا همشون برای مرتب کردن دندان ها با هم استفاه میشن در کل میگن ارتودنسی ثابت:
- براکت: یه وسیله کوچیکه که به سطح جلوی دندان ها متصل میشه و مثل لنگر هست (ممکن با یا بدون قلاب باشه)
- سیم: یک سیم نازک قوس دار هست که بین براکت ها عبور میکنه و مسئول انتقال فشار و نیرو به براکت و دندان هست
- بند: دور تا دور یکی از دندان های آسیاب قرار میگیره و دو سر سیم ارتودنسی ثابت بهش وصل میشه.
- اسپیسر: ابتدای ارتودنسی استفاده میشه و بین دندان های خلفی قرار میگیره
- انواع کش و الاستیک: این کش ها باعث اتصال سیم به براکت و یا کمک به حرکت دندان ها در جهت خاص استفاده میشن. زمانی که الاستیک ها رنگی باشن گفته میشه که ارتودنسی ثابت رنگی انجام شده
انواع ارتودنسی ثابت چیست؟
مگه ما انواع ارتودنسی ثابت هم داریم؟ بله بر اساس نوع براکت و محل اتصال وسایل (جلو یا پشت دندان) 4 نوع ارتودنسی ثابت داریم که اینا هستن:
1. ارتودنسی فلزی معمولی
معمولی ترین روش ارتودنسی ثابت استفاده از سیم و براکت فلزی هست. زمانی که با این روش دندوناتون مرتب میشه همه متوجه میشن که شما تحت درمان هستید چون حین لبخند زدن همه چی مشخصه دیگه. کلا به این روش میگن ارتودنسی معمولی.
2. ارتودنسی سرامیکی
توی دسته وسایل ثابت، بعد از ارتودنسی فلزی معمولی، روش سرامیکی رایج ترینه. اینجا ما به جای براکت های فلزی و بدرنگ، براکت هامون شفاف، سفید و یا همرنگ دندان هستن. حتی بیشتر اوقات سیم هم سفید یا بی رنگه. به همین دلیل بهش میگن ارتودنسی ثابت نامرئی.
3. ارتودنسی دیمون
یکی از جدیدترین روش های ثابت این روزا، ارتودنسی دیمون هست. توی این ارتودنسی ما به جای اینکه براکت های معمولی استفاده کنیم که با کش و الاستیک سیم رو نگه میدارن، براکت هایی داریم که خودشون سیم رو نگهداری می کنن و اصلا نیازی به کش و الاستیک رنگی نداریم. مدت زمان این روش کوتاهه، نیاز کمتری به ویزیت داره و درد و ناراحتی هم ایجاد نمیکنه.
🔔 این نوشته رو حتما بخونید: همه چیز درباره ارتودنسی دیمون
4. ارتودنسی لینگوال
و در آخر میرسیم به لینگوال. لینگوال شبیه سه روش قبله ولی یه تفاوت داره باهاشون. ما توی روش های بالا گفتیم که برکت و سیم جلوی دندونا هستن درسته؟ اینجا برعکسه! یعنی همه چی پشت دندان ها هست. به همین خاطر به این روش میگن ارتودنسی ثابت پشت دندان یا زبانی. به دلیل اینکه این روش سخته و هرجایی انجام نمیدن بهش ارتودنسی ثابت پیچیده هم میگن. شما می تونید همه چیز درباره این روش رو توی صفحه “ارتودنسی لینگوال” بخونید.
مهم ترین مشکلاتی که ارتودنسی ثابت برطرف می کند چیست؟
از کوچکترین نامرتبی بگیر تا شدیدترین و پیچیده ترین انواع نامرتبی های دندان رو میشه با ارتودنسی ثابت برطرف کرد. یه سری از مشکلاتی که با وسایل ارتودنسی ثابت برطرف میشن اینا هستن:
- کج بودن دندان ها
- نهفته بودن دندان ها
- جلو بودن دندان های جلو در فک بالا (نسبت به فک دیگه)
- جلو بودن دندان ها جلو در فک پایین (نسبت به فک دیگه)
- فاصله بین دندان ها
- عدم تقارن فک ها (انحراف فک)
- و ….
مزایای ارتودنسی ثابت چیست؟
وسایل ثابت به عنوان رایج ترین روش مرتب کردن دندان ها مزایای زیادی دارن. یه چندتا از مهمترین مزایای ارتودنسی ثابت اینا میشن:
- تمام نامرتبی های دندان رو اصلاح میکنه
- برای هر سنی مناسبه
- مقرون به صرفه هست
- وسایل ثابت تنوع خوبی دارن
- به ارتقای بهداشت دهان و دندان کمک زیادی میکنه (شرطی میشید)
- درصد موفقیت بالایی داره
- درصد بازگشت نامرتبی باهاش کمتره
معایب و عوارض ارتودنسی ثابت چیست؟
البته نمی تونیم بهش بگیم عوارض، بهتره فقط بگیم معایب این ها هم از مهمترین معایب ارتودنسی ثابت هستن:
- طول دوره درمان با وسایل ثابت یکم زیاد و طولانیه
- ممکنه باعث درد و ناراحتی جزئی بشن
- محدودیت غذایی میارن (بعضی از غذا ها رو نمی تونید با این روش بخورید)
- وسایل متصل به دندان خیلی سخت تمیز میشن
- تمیز کردن خود دندان ها با این روش نیاز به زمان زیادی داره
- ظاهر جالبی ندارن (چون کاملا مرئی و درد چشم هستن)
- نیاز به جلسات دوره ای زیادی دارن
مدت زمان ارتودنسی ثابت چقدر است؟
مرتب کردن دندان ها با روش های ثابت نیاز به حوصله داره چون ممکنه یکم طول بکشه. به طور میانگین 1.5 سال مدت زمان ارتودنسی ثابت هست اما ممکنه بیشتر هم باشه. اگه همه چی خوب پیش بره و خودتون رعایت کنید توی همین 1 تا 1.5 سال دندون هاتون ممکنه مرتب بشه اما اگه نامرتبی شدید باشه وخودتون هم رعایت نکنید مدت مدت زمان درمان ممکنه بره بالای 2 سال.
هزینه مرتب کردن دندان ها با این روش چقدر است؟
یه نکته درباره هزینه ارتودنس ثابت (و کلا همه روش های دیگه) بهتون میگیم و اونم اینه که، هیچوقت نمیشه دقیقا هزینه ارتودنسی رو برآورد کرد. ما فقط می تونیم محدوده قیمت بگیم چون هزینه دقیق بدون معاینه حضوری و تخصصی اصلا امکان پذیر نیست.
میتونیم بگیم که هزینه این روش بین 10 تا 15 میلیون به ازای هر فک هست. یعنی شروع قیمت از 10 میلیون تومان هست. بنابراین قیمت ارتودنسی ثابت برای هر دو فک از 20 میلیون تومان شروع میشه. شما می تونید برای دیدن جدیدترین هزینه های مرتب سازی دندان به صفحه “هزینه ارتودنسی“ برید.
مراحل ارتودنسی ثابت کدامند؟
گفتیم همه افرادی که نامرتبی دندانی دارن میتونن با کمک وسایل ثابتی که به دندان ها وصل میشه، درمان خودشون رو شروع کنن. حالا فرض کنید شما یک دکتر ارتودنسی خوب پیدا کردید و نه تنها مورد ارزیابی و معاینه قرار گرفتید، بلکه حسابی هم باهاش مشورت کردید و کلی چیزای خوب درباره روند درمانتون یاد گرفتید. بعدش روند درمان شما شروع میشه.
ما اینجا سعی می کنیم درباره مراحل ارتودنسی ثابت یکم بهتون توضیح بدیم و مراحل رو به زبان ساده براتون باز کنیم. این نکته رو هم به خاطر بسپارید که لزوما همه ارتودنتیست ها دقیقا مطابق با این مراحلی که ما برای شما نوشتیم عمل نمی کنن، ولی کلیت مراحل ارتودنسی ثابت همینه که می خونید.
🔔 هنوز متخصص ارتودنسی پیدا نکردنی؟
مرحله اول: تمیز کردن دندان ها
ارتودنتیست همون اول و قبل از نصب هر وسیله ای، دندان ها رو جرمگیری و تمیز می کنه. اینکار خیلی لازمه، چون اگر سطح دندان (سطح جلویی) تمیز نباشه براکت ها به خوبی به دندون متصل نمیشن و احتمال افتادنشون زیاد میشه.
توی همین مرحله، بعد از اینکه دندونا تمیز شدن، متخصص یه ماده مخصوصی به اسم اسید اچ رو به سطح جلوی دندان ها اعمال میکنه. اسید اچ تقریبا مایع هست و مینای دندان رو آماده اتصال براکت ها می کنه.
بعد اسید اچ رو شستشو میدن و دندون ها رو خشک می کنن تا به سطح دندان چسب براکت بزنن. چسب براکت در واقع نوعی کامپوزیت دندان هست که براکت رو محکم به مینای دندان متصل می کنه.
مرحله دوم: اتصال براکت به دندان
پس تا اینجا چی شد؟ دندونا تمیز شدن، ژل اسید اچ به دندونا اعمال شد، بعدش ژل رو شسته و دندونا رو خشک کردن و در نهایت یکم کامپوزیت روی سطح دندان گذاشتن. در مرحله بعدی ارتودنتیست دونه دونه براکت ها رو روی کامپوزیت میذاره تا به دندان متصل بشن.
بعد از اتصال براکت ها یه کار خیلی مهم و البته باحال هم انجام میدن. اینجا هنوز کامپوزیت سفت و سخته نشده و یه نور با طول موج خاصی رو بهش میتابونن تا در عرض چند ثانیه کامپوزیت کاملا سخت بشه و براکت به دندان فکیس شه. این تقریبا یکی از مهمترین مراحل ارتودنسی ثابت هست.
مرحله سوم: رد کردن سیم ارتودنسی ثابت از داخل براکت ها
حالا که براکت ها نصب شدن وارد یکی دیگه از مهمترین مراحل ارتودنسی ثابت میشیم. سیم رو که اول مقاله بهتون معرفی کردیم یادتونه دیگه؟ اون سیمه باید از بین براکت ها رد بشه.
ارتودنتیست سیم رو رد میکنه ولی سیمه خیلی شله یا ممکنه راحت بیوفته و جابجا شه. برای اینکه سیم ثابت بمونه متخصص از کش و الاستیک های ارتودنسی استفاده می کنه. این عکس رو ببینید تا متوجه بشید منظورمون چیه.
سیم باید به خوبی و توسط متخصص ارتودنسی ثابت بشه و نیرویی رو به براکت ها وارد کنند تا براکت ها هم همون نیرو رو به دندان و ریشه منتقل کنن. این نیرو باعث میشه که دندونا کم کم به سمت مرتب شدن حرکت کنن.
مرحله سوم: شروع روند مرتب شدن دندان ها و جلسات دوره ای
3 تا مرحله قبل، مهمترین مراحل ارتودنسی ثابت هستن و مربوط میشن به نصب وسایل. اما از اینجا به بعد که وسایل نصب شدن وارد فازهای بعدی درمان میشیم. اینجا شما ممکنه تا 3 روز بعد از نصب وسایل یکم احساس ناراحتی و درد جزئی داشته باشید.
البته این درد نیستا، فقط یه حس بده. اونم به خاطر اینه که شما هیچوقت براکت نداشتید و دندون هاتون تحت فشار نبوده. اگه چند روز به خودتون فرصت بدید کاملا به شرایط جدید عادت می کنید و دیگه اصلا درد و یا تجربه بدی بهتون دست نمیده. این رو بهتون قول میدیم.
بعد از اینکه عادت کردید به وسایل ارتودنسی ثابت خودتون، باید هر چند هفته یکبار برای معاینه و ویزیت پیش ارتودنتیست برید. متخصص شما رو معاینه میکنه و مطمئن میشه که دندوناتون داره به خوبی و در مسیر درست مرتب میشه. و توی هر جلسه هم میزان و کیفیت نیرویی که باید به دندان ها وارد بشه رو مشخص و تنظیم میکنه.
مرحله چهارم: برداشتن وسایل ارتودنسی ثابت
بعد از اینکه مدت زمان ارتودنسی شما تموم میشه، قاعدتا دندوناتون کاملا مرتب شده و باید وسایل رو از دهان و دندانتون بردارید. برای این منظور باید برید پیش متخصص خودتون. چون همونطور که متخصص وسایل رو خودش براتون نصب کرد، الان هم فقط باید خودش اون ها رو برداره.
متخصص وسایل رو بر میداره و شما خوش خوشون با دندان های مرتب و طرح لبخند جدیدتون میرید خونه. اما….
مرحله پنجم: استفاده از نگهدارنده ارتودنسی
…. اما فک کردید تموم شد؟ نه هنوز مونده (مثل این فیلما که قبل تیتراژ پایانی میگه صبر کنید هنوز تموم نشده و آخرش یه سکانس دیگه رو بهتون نشون میده اینجا هم همین مدلیه)
درسته که دندوناتون مرتب شده و الان در پوست خودتون نمیگنجید اما درمان شما کاملا به اتمام نرسیده و یکی دیگه از مراحل ارتودنسی ثابت شما مونده. اون مرحله چیزی نیست جز استفاده از ریتینرها یا نگهدارنده های ارتودنسی.
استفاده از این نگهدارنده ها بسیار بسیار مهمه چون باعث میشه حالت جدید و مرتب شده دندان های شما همون مدلی باقی بمونه. به همین خاطر هست که بهش میگن نگهدارنده. یعنی صافی و مرتب بودن دندان هاتون رو نگه میداره و نمیذاره نامرتب شن.
شما ممکنه نیاز باشه که چند ماه یا چند سال ریتینر ارتودنسی استفاده کنید و مدت زمانش رو معمولا متخصص به شما میگه که چقدره اما حداقل ممکنه 6 ماه باشه.
پاسخ به سوالات رایج
ارتودنسی ثابت معمولی خودش روش خوبیه و بقیه روش ها هم مثل همین مدل هستن فقط یکم متفاوت تر هستن. اما میشه گفت ارتودنسی دیمون یک مقدار از بقیه بهتره. لینگوال هم میتونه یکی از بهترین ها باشه.
اولین مشکل اینه که اجزای ارتودنسی در این روش خیلی توی چشم هستن و کافیه دهانتون رو باز کنید تا عالم و آدم متوجه بشن شما دارید ارتودنسی انجام میدید. بقیه مشکلات ارتودنسی ثابت همانطور که گفتیم شامل درد و ناراحتی جزئی، احتمال شکسته شدن براکت و سیم و … و آسیب به بافت ها نرم داخل دهان میشه.
بعد از اینکه دندان ها با این روش مرتب شدن شما باید از نگهدارنده های ارتودنسی استفاده کنید. ممکنه چند ماه لازم باشه تا نگهدارنده هاتون رو استفاده کنید. اینکار باعث میشه که حالت صاف و مرتب دندان ها حفظ بشه و دندان ها مجدد کج نشن. این تقریبا خلاصه مراحل بعد از ارتودنسی ثابت هست.