علت تلخی دهان چیست؟ (15 علت تلخ شدن دهان + روش های سریع درمان آن)

در این صفحه با علت تلخی دهان (مخصوصا در اول صبح) و روش های درمان آن آشنا خواهید شد. اگر مدتی است با تلخی دهان در طول روز مواجه هستید خواندن این مقاله می تواند برای شما مفید باشد.

علت تلخی دهان چیست؟

اگر می خواهید ببینید که علت تلخی دهان چیست و اصلی ترین عواملی که موجب تغییر مزه دهان شما می شوند کدامند، بهتر است بدانید که طیف وسیعی از مشکلات می توانند تاثیر مستقیم و یا غیرمستقیمی روی این وضعیت تاثیر بگذارند. معمترین  علل تلخی دهان عبارتند از:

1. مشکلات کبدی

آمونیاک یک ماده سمی است که در شرایط نرمال، معمولاً توسط کبد به اوره تبدیل شده و از ادرار دفع می شود. هنگامی که کبد به درستی کار نمی کند، بدن شروع به تجمع مقادیر زیادی آمونیاک می کند. افزایش سطح آمونیاک باعث تغییر طعم دهان (معمولا تلخی دهان) می شود. بنابراین مشکلات کبد و تلخی دهان می توانند با هم مرتبط باشند.

چطور مشکلات کبد و تلخی دهان مرتبط با آن را درمان کنیم؟

مشکلات کبدی معمولاً با علائم دیگری مانند خستگی یا ضعف عمومی ظاهر می شوند. بنابراین، در صورت مشکوک بودن به بیماری کبد، توصیه می‌شود حتما به یک پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید تا مشکل کبد تشخیص داده شده و درمان آغاز شود. در صورتی که برای یک مدت طولانی است که مشکل کبد و تلخی دهان را همزمان تجربه می کنید حتما در اولین فرصت به متخصص مراجعه کنید.

2. خشکی دهان (اصلی ترین علت تلخی دهان در طول روز)

خشکی دهان یکی از مشکلات رایج دهان و دندان است که با نام زیروستومیا نیز شناخته می شود. افرادی که با کاهش تولید و ترشح بزاق دهان روبرو هستند معمولا خشکی دهان را بیشتر تجربه می کنند.

افراد مبتلا به خشکی دهان احساس چسبندگی، خشکی، و تغییر طعم دهان (معمولا تلخی دهان) می کنند. این وضعیت می تواند ناشی از عواملی مانند داروها، اختلالات و بیماری ها یا مصرف دخانیات باشد. برای وضعیت و در نتیجه درمان تلخی دهان لینک (علت خشکی دهان) را باز کنید آنجا درباره 11 روش درمان خشکی دهان اطلاعاتی ارائه شده است.

3. بارداری

دیسگوزی یا (Dysgeusia) وضعیتی است که موجب تغییر در احساس چشایی می شود. این مشکل، یک علامت بسیار رایج برای بسیاری از زنان در سه ماهه اول بارداری است که به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می شود و معمولاً در عرض چند روز برطرف می شود.

برخی از زنان باردار ممکن است طعمی مشابه داشتن یک سکه در دهان یا نوشیدن آب از یک فنجان فلزی را گزارش کنند. بنابراین اگر به در دوران بارداری هستید و به دنبال علت تلخی دهان خود هستید احتمالا باید تغییرات هورمونی و زودگذر را مقصر بدانید.

درمان مزه تلخ دهان ناشی از بارداری چیست؟

یک روش موثر برای خلاص شدن از شر طعم تلخ دهان، نوشیدن آبلیمو یا مکیدن بستنی لیمویی یا هر بستنی میوه‌ای دیگر است. همچنین بهتر است با مرکز یا متخصص دندانپزشکی بارداری خود در این خصوص صحبت کنید.

4. درمان سرطان

شیمی درمانی و پرتودرمانی که درمان های رایج برای ریشه کن کردن سرطان به شمار می روند، ممکن است جوانه های چشایی را در برخی افراد تحریک کنند. در چنین وضعیتی ممکن است طعم خوراکی ها تلخ شود و یا طعم های ناخوشایند دیگری احساس شود. اما معمولا علت تلخی دهان در افراد سرطانی تحت درمان، تحریک جوانه های چشایی است.

5. بیماری های دهان و دندان (اصلی ترین علت تلخی دهان)

بهداشت نامناسب دهان و دندان نیز می تواند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شود. همچنین ممکن است باعث افزایش پوسیدگی دندان، عفونت های دندانی و بیماری های لثه نیز شود

با مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن می توان از بروز بسیاری از مشکلات رایج دندانی جلوگیری کرد. همچنین شستن زبان یا مسواک زدن به آن می تواند به خوبی به درمان تلخی دهان کمک کند زیرا زبان علت اصلی ایجاد بوی بد دهان در ابتدای صبح است.

همچین استفاده از دهانشویه ضد باکتری پس از مسواک زدن ممکن است به کاهش باکتری های بد مزه دهان کمک کند. برای شروع طیف وسیعی از دهانشویه ها برای خرید آنلاین موجود است.

👋 این محتوا ممکنه به دردت بخوره:تعرفه دندانپزشکی ۱۴۰۲

6. سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان وضعیتی است که باعث احساس سوزش در دهان می شود. این احساس سوزش می تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد، اما بسیاری آن را شبیه به خوردن فلفل تند توصیف می کنند. علاوه بر این، برخی از افراد ممکن است طعم تلخ یا ترشی را در دهان خود تجربه کنند. در واقع این سندروم می تواند علت تلخی دهان شود.

علائم سندرم سوزش دهان ممکن است به صورت پراکنده ظاهر شود، اما همچنین می تواند مزمن باشد و برای مدت طولانی ادامه یابد. در صورت تجربه مزه های مختلف (همزمان با تلخی دهان) حتما با یک دکتر دندانپزشک صحبت کنید.

7. یائسگی در خانم ها

زنانی که در دوران یائسگی هستند نیز ممکن است گاهی اوقات طعم یا مزه تلخی در انتهای گلو خود احساس کنند. این وضعیت می تواند به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن در بدن باشد که می تواند منجر به یک بیماری ثانویه مانند سندرم سوزش دهان شود. همچنین ممکن است به دلیل خشکی مداوم دهان باشد.

8. عفونت های تنفسی

عفونت‌های باکتریایی در دستگاه تنفسی فوقانی (مانند سرماخوردگی، رینیت، سینوزیت یا لوزه‌ها) به دلیل مواد جانبی تولید شده توسط باکتری‌ها می‌توانند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شوند.

برای درمان تلخی دهان در حین ابتلاء به این عفونت ها، نوشیدن حداقل 2 لیتر (حدود 8 فنجان) آب در روز مهم است، زیرا این امر به کاهش طعم تلخ و تسریع بهبودی کمک می کند. با این حال، همچنین توصیه می شود برای تایید هر گونه تشخیص و شروع درمان در صورت نیاز، با یک پزشک عمومی مشورت کنید. اگر مشکل تنفسی داشته باشید دکتر با تجویز داروهایی علت تلخی دهان که عفونت باشد نیز نابود می کند.

9. بیماری ریفلاکس معده (GERD)

GERD یا رفلاکس معده زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات معده در طی فرآیند هضم مواد غذایی به مری باز می گردد. این محتویات می تواند شامل شیره و اسیده معده نیز باشد و معمولا به سمت گلو و دهان نیز خارج می شود.

علت مزه تلخی در انتهای گلو در بیشتر افراد به دلیل رفلاکس اسیده معده است. برای رفع تلخی دهان در این وضعیت باید از خوردن غذاهای بسیار چرب یا سفتی که هضمشان سخت است خودداری کنید، زیرا محتوای اسیدی معده را افزایش می دهند. همچنین مهم است که از خوردن وعده های غذایی بسیار حجیم خودداری کنید، زیرا هضم موثر معده را دشوار می کند.

10. مکمل های ویتامینی

برخی از مکمل های ویتامینی (ویتامین های مجزا یا مولتی ویتامین) و مواد معدنی (مینرال) که حاوی مقادیر بالایی از مواد فلزی مانند روی، مس، آهن یا کروم هستند، می توانند طعم فلزی و تلخی را در دهان ایجاد کنند. این عارضه جانبی، بسیار رایج است و معمولاً پس از جذب کامل مکمل در بدن ظاهر می شود.

در خصوص تلخ شدن دهان پس از مصرف ویتامین ها، توصیه می شود چند دقیقه صبر کنید تا بدن بتواند مکمل را به طور کامل جذب کند. اگر تلخی دهان بسیار شدید است یا ادامه دارد، باید در مورد امکان تغییر دوز یا استفاده از مکمل جایگزین با پزشک خود صحبت کنید.

11. آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد افسردگی

برخی از داروها  پس از مصرف شدن در بدن جذب شده و سپس در بزاق ترشح می شوند و باعث ایجاد طعم تلخ در دهان می شوند. برخی از این داروها عبارتند از:

• آنتی بیوتیک ها (مانند تتراسایکلین ها)
• داروهای نقرس (مانند آلوپورینول)
• لیتیوم
• برخی از داروهایی که برای درمان بیماری های قلبی استفاده می
• برخی از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند

داروهایی که علت تلخی دهان هستند همیشه موجب تغییر مزه دهان نمی شوند و در صورتی که تغییر مزه ایجاد شود پس از چند روز از مصرف دارو برطرف خواهد شد.

12. آسیب به اعصاب و تلخی دهان

مانند حواس دیگر ما، جوانه های چشایی به طور مستقیم با اعصاب مغز در ارتباط هستند. آسیب به این جوانه ها یا اعصاب مرتبط با آن می تواند باعث تغییر در نحوه تجربه چشایی یک فرد شود. آسیب عصبی می تواند ناشی از آسیب سر یا برخی از شرایط زیر باشد:

• صرع
• مولتیپل اسکلروزیس
• تومورهای مغزی
• فلج بل
• زوال عقل

13. عفونت های قارچی دهان

عفونت قارچی در دهان اغلب باعث ایجاد لکه های سفید روی زبان، دهان یا گلو می شود. همچنین ممکن است طعم تلخ یا ناخوشایندی ایجاد کند که ممکن است تا زمان درمان عفونت باقی بماند. برای برطرف کردن این عفونت ها حتما باید از یک پزشک و یا یک متخصص پاتولوژی دهان و دندان کمک بگیرید.

14. استرس و اضطراب (رایج ترین علت تلخی دهان در افراد جامعه)

سطوح بالای استرس و اضطراب می تواند پاسخ های دفاعی زیادی را در بدن تحریک کند، که اغلب حس چشایی فرد را تغییر می دهد. اضطراب می تواند باعث خشکی دهان شود که اغلب منجر به تلخی دهان می شود.

15. فعالیت باکتری ها

در دهان و گلو، بسیاری از باکتری‌ها وجود دارند که به صورت بی‌هوازی فعالیت می‌کنند، به این معنی که حتی در شرایطی که دهان بسته است و هیچ اکسیژنی دریافت نمی‌کنند، همچنان فعال هستند. این باکتری‌ها ممکن است عامل اصلی تلخی دهان در صبح و بوی نامطبوعی که در این زمان حس می‌شود، باشند. اما خوشبختانه، این مشکلات معمولاً با مسواک زدن و استفاده از آب به میزان کافی در ابتدای صبح برطرف می‌شوند و دیگر به مشکلی منجر نمی‌شوند.

👋 این محتوا ممکنه به دردت بخوره:روش های سریع درمان دندان درد

درمان تخلی دهان چیست؟

درمان طعم تلخ در دهان به طور معمول شامل درمان علت اصلی آن است. پزشک اغلب می‌تواند با سؤال در مورد علائم و داروها و انجام آزمایش‌ها مشکل را تشخیص دهد. سپس می توانند درمان های مناسب را توصیه کنند.

درمان خانگی رفع تلخی دهان چیست؟

روش های خانگی زیر می توانند به صورت موقت مزه تلخ دهان (نه علت تلخی دهان) را از بین ببرند:

• انجام مراقبت های منظم از دندان، مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه ضد باکتریایی.
• جویدن آدامس بدون قند برای حفظ حرکت بزاق در دهان
• نوشیدن مایعات فراوان در طول روز
• درمان رفلاکس اسید معده
• کاهش مصرف دخانیات
• شستشوی دهان آب ولرم و جوش شیرین

پاسخ به سوالات رایج