8 درمان دندانپزشکی ورم لثه + 11 روش درمان خانگی دیگر

اگه یه مدتیه که لثه‌هاتون متورم شده، حتماً محتویات این صفحه رو بخونید. ما اول 11 علت تورم لثه رو نوشتیم، بعدش 14 روش خانگی و 8 روش دندانپزشکیه درمان ورم لثه رو بهتون توضیح دادیم. البته تاکیدمون روی اینه که کلا مشکلات دهان و دندان توسط دندانپزشک برطرف بشه و روش های خانگی صرفا روش های موقتی هستن که میتونید تا زمان مراجعه به یک مطب یا کلینیک دندانپزشکی با احتیاط در نظر بگیرید.

ورم لثه چیه و چه شکلیه؟

ورم رو همه می‌شناسیم دیگه، تعریف خاصی نداره! در واقع نوعی برآمدگی بافتی هست. یعنی بنا به دلایلی بافتی مثل لثه شروع به متورم شدن، بزرگ شدن و یا باد شدن میکنه. شکلشم میتونید این پایین ببینید.

ورم لثه معمولا همراه با یه سری علائم دیگه بروز می کنه. مثلاً بعضی اوقات با قرمزی، مقداری درد و ترشح همراهه (که هر 3 تا علامت ذکر شده هم نشون دهنده التهاب هست). در واقع میشه گفت متورم شدن بافت لثه میتونه نشان دهنده التهاب لثه باشه.

12 علت اصلی تورم لثه اینا هستن!

اصلی ترین علت پف کردن لثه وجود باکتری ها و فعالیت اون ها هست. زمانی که این باکتری های مضر به زیر خط لثه نفوذ کنن در نتیجه فعالیت و خرابکاریشون باعث التهاب لثه میشن.

التهاب لثه یه وضعیتیه که در اون بدن برای مبارزه با عوامل خارجی مضر سیلی از گلبول های سفید خون رو به سمت عفونت گسیل میده، دمای ناحیه رو افزایش میده و به شدت با عوامل خارجی مبارزه میکنه. در نتیجه این مبارزه بی امان، ناحیه نبرد، گرم، قرمز و متورم میشه.

هرچند که علت اصلی التهاب لثه باکتری ها هستن اما عوامل و وضعیت های زیر هم میتونن در متورم شدن لثه نقش داشته باشن.

0. آبسه دندان

اگر باکتری ها وارد لثه و دندان شده باشن می تونن باعث عفونت بشن. یکی از علائم این عفونت هم متورم شدن اطراف دندان و لثه هست. آبسه خیلی رایجه و خودش به صورت یک برآمدگی روی لثه به چشم میاد. برای آشنایی بیشتر با آبسه و روش های درمانش سری به مقاله “آبسه دندان” بزنید.

1. استفاده نادرست از مسواک و نخ دندان

هرچند که مسواک زدن و کشیدن نخ دندان برای پیشگیری از مشکلات دهان و دندان مهمه اما اگه به روش نادرستی مسواک بزنیم و یا نخ دندان رو اشتباه استفاده کنیم میتونه تاثیر منفی روی سلامت دهان و دندان بذاره.

مثلا سخت مسواک زدن میتونه باعث تحلیل مینای دندان و لثه بشه. بد نخ دندان کشیدن هم میتونه باعث ورم لثه و حتی خوریزیش بشه.

2. عفونت های دهانی

ویروس ها و قارچ ها هر دو می تونن بر سلامت دهان و دندان ما تأثیر بگذارند و باعث تحریک لثه بشن. مثلا تبخال یا برفک که عامل ویروسی و قارچی دارن میتونن باعث تورم و التهاب لثه بشن.

3. تغییرات هورمونی

تغییر سطح هورمون ها هم ممکنه باعث التهاب و پف کردن لثه بشه. این موضوع مخصوصا در دوران بارداری ، قاعدگی ، بلوغ یا یائسگی خیلی شایعه. تغییرات هورمونی در مجموع ممکنه جریان خون لثه ها رو افزایش بده، تحریکش کنه و به راحتی موجب خونریزیش هم بشه.

4. زخمهای داخل دهان

زخم های دهانی مثل آفت میتونن باعث ورم لثه بشن. درباره آفت دهان یه مقاله مفصل داریم که اونجا همه چیز رو درباره ش توضیح دادیم. اگه میخوایید درباره ش بیشتر بدونید لینک “آفت دهان“ رو باز کنید.

5. سوء تغذیه یا کمبود ویتامین

به طور کلی، سلامت دهان و دندان بیشتر به در دسترس بودن ویتامین ها و مواد معدنی بویژه ویتامین B و ویتامین C بستگی داره. هنگامی که کمبود شدید ویتامین C وجود دشته باشه، مشکلات زیادی از جمله ورم لثه و یا التهابش پیش میاد.

6. واکنش های آلرژیک

ممکنه به یکی از مواد موجود در خمیر دندان، غذا  داروها یا حتی ترمیم های فلزی دندان  حساسیت وجود داشته باشه و باعث قرمزی پف کردگی و التهاب لثه بشه. اغلب حساسیت های غذایی و یا حتی غیرغدایی همین مدلی هستن.

7. بقایای مواد خوراکی

اگه مسواک زده نشه و یا از نخ دندان استفاده نکنیم ذرات ریز مواد غذایی در بین دندان ها و حتی زیر لثه گیر میکنه. وجود این ذرات در دراز مدت میتونه موجب التهاب لثه بشه.

8. سوختن داخل دهان

بعضی وقتا با خردن یه چیز خیلی داغ یا خیلی تند دهان میسوزه. به مجرد برخورد یک چیز داغ به لثه این بافت دچار تورم و التهاب میشه که البته طبیعیه.

9. ترمیم دندانی معیوب

اگه بعد از پر کردن دندان ها، مواد پر کننده دندان به خوبی صیقل داده نشده باشن ممکنه حین جویدن غذا به لپ ها و لثه آسیب وارد بشه. در نتیجه برخورد پرکردگی تیز ما شاهد خونریزی، التهاب و ورم لثه خواهیم بود.

10. پروتزهای نامناسب

اگر پروتزهای دندانی مثل دندان مصنوعی، ایمپلنت و بریج دارید احتمالش زیاده که گاهی اوقات ورم لثه رو تجربه کنید. مثلا عزیزانی که دندان مصنوعی دارن میدونن که لثه شون مخصوصاً در روزهای آغاز استفاده از پروتز حساس، قرمز و متورم میشه.

اگه پروتز مورد استفاده، متناسب با لثه و فک نباشه، آسیب دیده باشه و یا به خوبی ازش استفاده نشه، میتونه باعث ورم و التهاب لثه بشه. بنابراین اگر پروتز استفاده می کنید، حتما سعی کنید پروتزی کاملاً متناسب با خودتون داشته باشید.

11. نامرتب بودن دندان‌ها

یه نگاه به این عکس بندازید. می‌بینید چقدر دندون‌های نامرتبی داره؟ می‌دونید اغلب کسایی که دندوناشون این مدلی نامرتب هستن بیشتر به ورم لثه دچار می‌شن؟

در واقع نامرتب بودن دندان‌ها هم به خود دندونا و هم به لثه فشار وارد می‌کنه. سوای از بحث فشار، نامرتب بودن یا شلوغ بودن دندان ها یه معضل بزرگ برای بهداشت دهان و دندان هست. چون دندونایی که نامرتب هستن به سختی تمیز می‌شن. معمولاً خیلی بیشتر دچار پوسیدگی می‌شن (مخصوصا پوسیدگی بین دندانی). و چنین وضعیتی در کل بهشت باکتری ها محسوب میشه و هرچه حضور باکتری در دهان بیشتر بشه احتمال متورم شدن لثه هم بیشتر میشه.

نامرتبی دندان‌ها رو می‌تونید با ارتودنسی دندان برطرف کنید. اگه دندوناتون کج و نامنظم هست، بهتره برای خلاص شدن از شر ورم و التهاب لثه ارتودنسی دندان نجام بدید. برای شروع هم می‌تونید لینک “بهترین متخصص ارتودنسی” رو باز کنید اونجا یه تعداد ارتودنتیست خوب بهتون معرفی کردیم.

درمان خانگی ورم لثه چیه؟

در این بخش میخواییم یه سری درمان خونگی که میتونه به درمان یا کاهش التهاب لثه و تورمش کمک کنه رو بهتون معرفی کنیم. درمان های خونگی رو با این مواد انجام میدیم:

• آب نمک
• روغن گل میخک
• زنجبیل
• جوش شیرین
• آب لیمو
• روغن ضروری
• برگ های حنا
• روغن دانه کرچک
• پوست درخت بابل
• ژل آلوئه ورا
• زردچوبه
• سرکه سیب
• عصاره وانیل
• نمک اپسوم

1. آب نمک (اب نمک برای التهاب لثه)

آب نمک یکی از رایج ترین داروهای مورد استفاده برای برطرف کردن مشکلات دهان و دندان هست. این محلول PH دهان رو خنثی میکنه و التهاب لثه رو کاهش میدهد. چون خواض ضد التهابی داره می  تونه به کاهش ورم لثه کمک شایانی کنه. برای تسکین دندان درد هم کاربرد داره منتهی صرفا 1 روش موقتیه و نمیتونید به چشم درمان دائمی و طولانی بهش نگاه کنید.

مواد لازم

• 1 قاشق غذاخوری نمک
• یک لیوان آب گرم

نحوه استفاده

• نمک را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید و دهان خود را با آن بشویید.
• برای اینکه از این درمان خانگی ورم لثه استفاده کنید بهتره این کار رو صبح و شب و همچنین بعد از غذا تکرار کنید.

2. روغن میخک

روغن میخک یکی دیگر از داروهای خانگی قدیمی هست که اغلب برای درمان ورم لثه استفاده می‌شه. با این روغن میشه ورم ایجاد شده در بخش های مختلف لثه ها رو تا حد زیادی کاهش داد. دلیلشم اینه که میخک خواص ضد درد و ضد میکروبی داره و میتونه عفونت ایجاد شده توسط باکتری ها رو کم کنه.

دستور استفاده

• برای بهره مند شدن از مزایای این روش درمان خانگی ورم لثه، تنها 2 تا 3 قطره روغن میخک نیاز داریم. روغن رو روی انگشت بچکونید و بعدش به آرامی لثه های متورم شده رو ماساژ میدیم.
• همچنین می توانید از روغن میخک مخلوط با فلفل سیاه برای کاهش التهاب و درد استفاده کنید.
• همچنین متخصصان برای تسکین درد و التهاب، جویدن میخک را نیز توصیه می کنند.

3. زنجبیل

زنجبیل دارای خواص ضد التهابیه و حاوی آنتی اکسیدان هایی هست که ورم لثه رو کاهش می ده. بنابراین میتونه یه درمان درمان خانگی التهاب لثه به شماره میره.

مواد لازم

• یک تکه کوچک زنجبیل
• نصف قاشق چایخوری نمک

دستور استفاده

• زنجبیل را خرد کرده و له کنید و نمک را به آن اضافه کنید تا حالت خمیر مانندی به دست آید.
• این خمیر را روی قسمت های متورم لثه خود بمالید و بگذارید 10-12 دقیقه بماند.
• دهان خود را با آب تمیز بشویید.
• این کار را 2-3 بار در روز انجام دهید.

4. جوش شیرین

جوش شیرین نوعی درمان التهاب لثه در طب سنتی به شمار میره. از قدیم‌الایام افرادی که از تورم لثه رنج می‌بردند از جوش شیرین به عنوان یک درمان خانگی جهت درمان و تسکین این تورم استفاده می‌کردن. جوش شیرین که ضد عفونی کننده و ضد باکتریه، عفونتِ ایجاد کنندهِ تورم رو درمان می کنه. در کل التهاب و ورم لثه رو کاهش می‌ده و پوست نازک شده رو تسکین می‌ده.

مواد لازم

• 1 قاشق چایخوری جوش شیرین
• کمی زردچوبه

روش استفاده

• تنها کاری که باید انجام بدید اینه که جوش شیرین رو با پودر زردچوبه مخلوط کرده و لثه ها  رو با این ترکیب ماساژ بدید.
• در نهایت دهان خودتون رو بعد از 1 دقیقه یا کمتر با آب تمیز بشویید.
• این کار رو یکی دو روز هر صبح و هر شب تکرار کنید.

5. درمان التهاب لثه با آب لیمو

لیمو خیلی خوبه. تقریبا یه پای ثابت اغلب درمان های خانگی برای مشکلات دهان و دندان هست.  در واقع لیمو حاوی ترکیبات ضد میکروبیه. این ترکیباب میتونه تا حدی میکروب های ایجاد کننده التهاب رو از بین ببره.

مواد مورد نیاز

• 1 قاشق غذاخوری آب لیمو
• یک لیوان آب گرم
• 1-2 قطره عصاره گل رز (اختیاری)

روش استفاده

• آب لیمو رو با آب ولرم مخلوط کرده و غرغره کنین.
• این کار رو هر روز 2 بار انجام بدید تا ورم لثه کاهش پیدا کنه.

6. روغنهای ضروری

ترکیب اسانس های روغن بابونه، درخت چای و نعناع می تونه یه درمان خانگی ورم لثه باشه. در واقع این ها در تسکین درد ناشی از تورم لثه معجزه می کنن. روغن درخت چای و نعناع عامل ضد میکروبی قوی هستند و روغن بابونه هم لثه های ملتهب رو تسکین می ده.

مواد لازم

• 2 قطره اسانس بابونه
• 2 قطره اسانس درخت چای
• 2 قطره اسانس نعناع فلفلی
• یک لیوان آب گرم

روش استفاده

• روغنهای معطر را به یک لیوان آب اضافه کنید و دهان خود را با آن به مدت 2-3 دقیقه بشویید.
• بعد از این کار دهان خود را با آب تمیز بشویید.
• افزودن چند قطره روغن درخت چای به خمیر دندان هنگام مسواک زدن نیز می تواند بر درمان ورم لثه ها تأثیر مثبت داشته باشد.
• دوبار در روز از این دهانشویه استفاده کنید.

7. برگهای حنا (Lawsonia Inermis)

خیلی جالبه ها، برگ های حنا ماهیت آنتی بیوتیکی دارن و به از بین بردن باکتری های مضر از دهان کمک می کنن. بنابراین میتونیم ازشون به عنوان یک درمان خانگی التهاب لثه استفاده کنیم.

مواد لازم

• تعداد کمی برگ حنا
• یک لیوان آب

دستور تهیه و استفاده

• برگها را حدود 15 دقیقه در آب بجوشانید.
• جوشانده برگ ها را به صورت دهانشویه در دهان غرغره کنید. (باید ولرم وحتی سرد شده باشد)
• برای درمان ورم لثه این کار را دو بار در روز انجام دهید.

8. روغن دانه کرچک (Castor Seed Oil)

 با کمک کافور و روغن کرچک می تونین ورم لثه ی التهاب لثه رو کاهش بدید. کافور یک مسکن هست و درد رو از بین می بره، در حالی که روغن کرچک اثرات ضد التهابی بر تورم داره. بنابراین ترکیبشون میتونه به درد ما بخوره.

به چی نیاز داریم؟

• 1 عدد قرص کافور
• چند قطره روغن دانه کرچک

روش آماده سازی و استفاده

• قرص کافور را خرد کرده و با مخلوط کردن روغن کرچک با آن خمیری ایجاد کنید.
• خمیر را به آرامی روی نواحی که دچار ورم لثه شده بمالید.
• بگذارید خمیر 2-3 دقیقه بماند و سپس دهان خود را با آب گرم بشویید تا تمام کافور برداشته شود.
• این کار را یک بار در روز تکرار کنید.

9. پوست درخت بابل (Babul Tree Bark)

به درخت بابل اسم‌های متفاوتی اطلاق می‌شه. کرت، سلم، چِش، صمغ عربی ( استان هرمزگان ) یا چش (استان سیستان و بلوچستان ) نام هاییه که به این درخت اشاره داره. بابل یه نوع درخته که معمولا در استان‌های ساحلی جنوب ایران رشد میکنه. اسمش به نظر هندیه در اصل.

از پوست این درخت که قهوه ای و تیره هست از قدیم برای درمان ورم لثه استفاده میشده. لبته قبلا برای سفید و تمیز شدن دندان ها هم استفاده میشدهد ولی بیشتر خواص ضدالتهابی و ضد میکروبی داره. استفاده از این داروی خانگی باعث تسکین التهاب ناشی از تورم لثه می شود.

مواد لازم

• مقدار بسیار کمی از پوست درخت بابل
• یک لیوان آب

روش استفاده از این درمان خانگی ورم لثه

• پوست درخت را به مدت 5-7 دقیقه در آب بجوشانید.
• از آب آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
• دهان خود را با این روش 3-4 بار در روز بشویید.

10. ژل آلوئه ورا

ژل استخراج شده از این گیاه شگفت انگیز دارای خواص ضد باکتریایی ، ضد التهابی و آنتی اکسیدانیه. تورم و حساسیت لثه رو میشه با آلوئه ورا التیام بخشید و باکتری های مضر رو هم از بین برد. برای استفاده از مزایای این درمان خانگی التهاب لثه تنها به یک ورقه یا برگه آلوئه ورا نیاز دارید.

روش استفاده

• ژل موجود در داخل برگ را استخراج کرده و روی لثه ها بمالید.
• بگذارید تا زمانی که ممکن است روی پوست بماند و سپس دهان خود را بشویید.
• همچنین می توانید از ژل حل شده در آب برای غرغره کردن استفاده کنید.
• دوبار در روز ژل آلوئه را به لثه بمالید.

11. زردچوبه (یک درمان خانگی ورم لثه نسبتا عالی)

خیلی ساده‌س. زردچوبه یک عامل ضد میکروبی قوی و بسیار کارآمده. برای همینه که جهت درمان دندون درد و درمان خانگی ورم لثه ازش استفاده می‌کنن. پودر زردچونه میتونه التهابات رو کاهش بده  و روندبهبودی رو هم تسریع ببخشیه.

مواد مورد نیاز؟

• 1 قاشق چایخوری پودر زردچوبه
• 1/2 قاشق چایخوری نمک
• 1/2 قاشق چایخوری روغن خردل

روش استفاده؟

• با مواد فوق یک خمیر درست کنید و روی لثه های متورم بمالید.
• بگذارید خمیر در این حالت برای 10-12 دقیقه بماند.
• خمیر زردچوبه را با آب بشویید.
• این کار را دوبار در روز تکرار کنید.

12. سرکه سیب

سرکه سیب حاوی اسیدهای ملایمی است که تعادل pH رو به دهان شما باز می گردونه و این باعث کاهش عفونت و تورم لثه می شه.

به چی نیاز داریم؟

• 1 قاشق غذاخوری سرکه سیب
• یک لیوان آب
• دقت کنید که سرکه سیب باید خیلی رقیق بشه و به هیچ عنوان نباید به با غلظت بالا استفاده کنید چون باعث سوختگی و بدتر شدند ورم و التهاب لثه میشه.

روش استفاده

• سرکه را با آب مخلوط کرده و از آن برای شستن دهان خود استفاده کنید.
• 2-3 بار در روز با اینکارو انجام بدید

13. عصاره وانیل

استفاده از عصاره وانیل هم میتونه یه درمان خانگی ورم لثه باشه. چراکه وانیل یک ضد عفونی کننده و ضد درد هست و اغلب برای تسکین درد لثه و دندان استفاده می شود. فقط کافیه 1-2 قطره عصاره وانیل تهیه  کنیم تا باهاش بتونیم التهاب لثه و ورم ناشی از اون رو تسکین بدیم.

شیوه استفاده

• با استفاده از یک انگشت تمیز، عصاره وانیل را روی لثه آسیب دیده بمالید.
• بگذارید عصاره تا چند دقیقه روی لثه بماند.
• دوبار در روز اینکار را تکرار کنید.

14. نمک اپسوم

محلول نمک اپسوم در آب گرم، ورم لثه رو تسکین می ده و التهاب و درد ناشی از اون رو هم تسکین می ده. این نمک یک عامل ضد باکتری هست که می تونه عفونت رو تا حدی کاهش بده یا باهاش مبارزه کنه. فقط مراقب باشید که آب نمک اپسوم رو قورت ندید.

مواد مورد نیاز برای این درمان خانگی ورم لثه

• 1 قاشق چایخوری نمک اپسوم
• یک لیوان آب گرم

روش تهیه و استفاده

• نمک اپسوم را در آب مخلوط کرده و با آن غرغره کنید.
• هر روز صبح و شب، قبل از خواب با آن غرغره کنید.

درمان دندانپزشکی ورم لثه چیه؟

اگر درمانهای خانگی بالا رو امتحان کردید ولی هنوز ورم لثه دارید برای درمانش حتما باید به یک دکتر دندانپزشک مراجعه کنید چون احتمالا شما یه مشکلی در خصوص لثه ها دارید که جدیه. مثلا ممکنه بیماری لثه داشته باشید. که در این صورت بسته به شدت بیماری لثه، دکتر دندانپزشک شما یک روش مناسب درمانی رو بهتون پیشنهاد می‌کنه.

این نکته رو هم بگم که هم می تونید به یه دندانپزشک عمومی مراجعه کنید و هم به یه متخصص لثه و پیشنهاد ما همیشه متخصص هست چون بهترین روش تشخیص و درمان رو این متخصص میتونه ارائه بده.

1. درمانهای غیر جراحی بیماری لثه

• جرم گیری ساده دندان
• اسکیلینگ و روت پلنینگ تخصصی
• درمان با لیزر
• تجویز آنتی بیوتیک

2. درمان های جراحی بیماری لثه

• جراحی فلپ لثه
• پیوندهای بافت نرم
• پیوند استخوان
• بازسازی هدایت شده بافت
• جراحی استخوان