بهترین برنامه برای تغذیه ارتودنسی چیست؟(باید ها و نباید ها)
داشتن تغذیه مناسب در زمان ارتودنسی نقش کلیدی در بدست آوردن نتیجه ای مطلوب ایفا می کند و معمولا باید بعد از شروع درمان ارتودنسی، برنامه غذایی نیز تا حدی تغییر کند. مواد غذایی باید طوری انتخاب شوند که دستگاه های ارتودنسی دچار شکستگی یا مشکلات دیگر نشوند. مهم تر از همه، برای حفظ سلامت حفره دهان و مخصوصا دندان ها در طول ارتودنسی، باید نکاتی را رعایت کرد. آنچه در این نوشتار برای شما آماده شده، نکاتی مهم در خصوص بهترین رژیم غذایی یا برنامه تغذیه ارتودنسی دندان است و خواندن آن به تمام کسانی که درمان ارتودنسی خود را شروع کرده اند توصیه می شود.
باید های رژیم غذایی در ارتودنسی چیست؟
اکنون می دانیم که با شروع درمان جهت مرتب شدن دندان ها، عادت های غذایی و تغذیه در ارتودنسی بنا به شرایط جدیدی که در دهان بوجود آمده است، باید تغییر کنند. در این راستا خوردن برخی خوراکی ها به شما در حفظ سلامت دهان، دندان و از همه مهمتر بریس های ارتودنسی کمک می کند. در ادامه چند مورد از نکات ضروری تغذیه ای که باید در طول ارتودنسی رعایت شوند را ذکر کرده ایم:
1. مصرف غذا های نرم
تا دو هفته بعد از ارتودنسی با فشاری که بریس ها (مخصوصا بریس ارتودنسی ثابت) به دندان ها وارد می کنند، خوردن غذا های سفت دردناک است. پس تا زمانی که به براکت ها عادت کنید باید میوه ها یا غذاهای نرم بخورید تا از بیشتر شدن درد و فشار جلوگیری کنید. همچنین شکننده بودن بریس ها دلیل خوبی برای خوردن خوراکی های نرم است.
موارد زیر مثال های خوبی از غذا های نرم هستند که می توان در تغذیه ارتودنسی از آن ها بهره جست:
- نوشیدنی هایی مانند انواع اسموتی
- میوه های نرمی همچون موز
- سوب
- غلات پخته شده
- پوره ی سیب زمینی
- نودل و ماکارونی
- نان ها و کلوچه های نرم
- و …
2. داشتن یک رژیم متعادل و غنی در تغذیه ارتودنسی
درست است که تغذیه در دوران ارتودنسی کمی متفاوت تر از قبل درمان است؛ اما بدن همچنان به مواد مغذی احتیاج دارد و تمامی این مواد باید در یک رژیم متعادل به بدن رسانده شوند. موارد زیر منابع خوبی برای دریافت مواد مورد نیاز بدن هستند:
- سبزیجات تازه
- میوه های نرم
- منابع پروتئینی بدون چربی
- لبنیات کم چرب
- غلات
فراموش نکنید که هر کدام از این گروه های غذایی حائز اهمیت فراوانی بوده و باید برای داشتن یک تغذیه مناسب در ارتودنسی، در رژیم غذایی گنجانده شوند.
3. دریافت کلسیم و ویتامین D کافی
حفظ سلامت دندان ها در طول ارتودنسی بسیار مهم است زیرا در این دوران ترمیم یا حتی کشیدن دندان ها (در صورت آسیب دیدگی شدید) کار بسیار دشواری است. بنابراین باید جهت حفظ و نگهداری از دندان ها مواد غذایی مانند کلسیم که به تقویت دندان ها کمک می کند را در برنامه تغذیه ارتودنسی گنجاند.
همچنین دریافتویتامین D به میزان کافی باعث سالم نگه ماندن دندان ها می شود. پس علاوه بر مواد مغذی که پیش تر گفتیم، باید دریافت این دو ماده را نیز به میزان کافی را جدی گرفت. لبنیات، انواع ماهی و تخم مرغ منابع غنی این دو مورد هستند. با گنجاندن این موارد در برنامه تغذیه ارتودنسی خود از دریافت به اندازه کلسیم و ویتامین D اطمینان حاصل کنید.
4. تامین کافی آب دن
با خوردن آب کافی در طول روز، بدن خود را هیدارته نگه دارید و به سلامت دهان و سلامت عمومی بدن کمک کنید. زمانی که دهان خشک می شود فعالیت باکتری ها دو برابر از حالت عادی است. با بیشتر شدن فعالیت باکتری ها، دندان ها بیش از پیش در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. اما نوشیدن مداوم آب مانع تشکیل پلاک می شود و با کمک به ترشح بزاق از فعالیت باکتری ها جلوگیری می کند.
نباید های تغذیه در زمان ارتودنسی چیست؟
برای مراقبت از بریس های ارتودنسی و تسریع امر درمان، برخی غذاها را به هیچ وجه نباید بخورید و برخی عادت های غذایی را نیز باید در رژیم غذایی و تغذیه ارتودنسی حذف کنید.
1. داشتن میان وعده ها
اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که علاوه بر وعده های اصلی بار ها در قالب میان وعده های کوچک، خوراکی می خورید، باید بدانید که احتمال شکستن بریس ها، گیر کردن ذرات غذایی لابه‌لای آن ها، تشکیل پلاک بر روی دندان ها و درنتیجه به خطر افتادن سلامت دندان ها هم بالا تر می رود. سعی کنید در تغذیه ارتودنسی میان وعده ها را حذف کنید و یا آن ها را به کمترین دفعات ممکن برسانید.
اگر در شرایطی نیستید که بتوانید میان وعده ها را حذف کنید از گزینه های سالم تر یعنی میوه های نرم، سبزیجات و مواد لبنی بیشتری استفاده کنید.
2. خوردن خوراکی های اسیدی
در واقع PH بدن بر سلامت دندان ها هم اثر می گذارد. هر چه محیط داخی دهان اسیدی تر باشد باکتری ها فعال تر و سرعت پوسیده شدن دندان ها هم بالا تر می رود. پس با محدود کردن غذا ها و نوشیدنی ها اسیدی مانند نوشابه ها، مرکبات، میوه های ترشی مانند لیمو ترش و همچنین هر بار شستن دندان ها پس از مصرف این غذا ها، تعادل محیط دهان را کنترل کنید و آن را خنثی سازید.
3. گاز گرفتن مستقیم مواد غذایی
یکی از بدترین رفتار هایی که در تغذیه دوران ارتودنسی می توانید انجام دهید گاز گرفتن مستقیم خوراکی های مثل بلال و میوه های سفتی مانند سیب است. این کار باعث می شود بریس ها شل شوند، سیم قوس دار ارتودنسی خم شود و کش های الاستیکی از جای خود کنده شوند. پس برای جلوگیری از این اتفاق ها باید مواد غذایی را به تکه های کوچک تر برش داده سپس اقدام به خوردن آن ها کنید. برای مواردی مانند ذرت هم می توانید آن ها را تکه تکه کرده و به صورت آب پز میل کنید.
4.خوردن غذا های چسبناک
در تغذیه ارتودنسی خوراکی های چسبناکی مانند تافی ها، آبنبات ها، پاستیل و انواع آدامس ها ممنوع هستند زیرا به اجزای ارتودنسی می چسبند و احساس ناخوشایندی را ایجاد می کنند. این امر احتمال آسیب به اجزای مختلف بریس را افزایش می دهد. با حذف چنین مواردی در برنامه تغذیه دوران ارتودنسی خود، از بروز آسیب های احتمالی پیشگیری کنید.
5. غذاهای ترد و سفت
همانطور که گفتیم بریس ها شکننده هستند و در صورت شکسته شدن، پروسه درمان را عقب می اندازند. گاز گرفتن و خوردن غذا های سفتی مانند انواع آجیل، ذرت بو داده، چیپس، پفک های ترد و آبنبات های سفت، اصلی ترین عامل شکستن براکت های ارتودنسی هستند. پس این مواد خوراکی را در تغذیه ارتودنسی محدود کنید تا پروسه ی درمان را بدون هیچ مشکلی طی کنید.
نکات پایانی در خصوص رژیم غذایی در دوران ارتودنسی
برای محافظت از اجزای ارتودنسی و سلامت دندان ها در طول درمان باید نکاتی را در تغذیه ارتودنسی رعایت کنید. عادت های غذایی مانند حذف میان وعده ها، خوردن مواد غذایی در برش ها و وعده های کوچک تر و نوشیدن زیاد آب به سلامت دندان های ارتودنسی شده کمک می کنند. از طرفی نخوردن مواد تردی مثل چیپس ها و پفک های کرانچی، آبنبات های سفت و خوراکی ها چسبناکی مانند پاستیل ها و انواع آدامس ها احتمال آسیب به اجزای دستگاه ارتودنسی را کمتر می کنند.
فراموش نکنید که آسیب به دستگاه ارتودنسی باعث به تاخیر افتادن درمان می شود پس برای اینکه درمان زودتر به نتیجه برسد نکات گفته شده را برای داشتن تغذیه مناسب در ارتودنسی رعایت کنید تا از بروز چنین مشکلاتی در امان باشید. در آخر حتما سعی کنید در خصوص انواع برنامه غذایی مناسب با دوران ارتودنسی خود، حتما با ارتودنتیست تان صحبت کنید.
