بهداشت ارتودنسی و هرچیزی که باید درباره آن بدانید

افرادی که درمان‌های ارتودنسی را آغاز می‌کنند باید بدانند که ممکن است رسیدگی به بهداشت دهان و دندان در طول مرتب سازی دندان‌هایشان کمی چالش برانگیز و زمانبر باشد. ممکن است نیاز باشد تا مدت زمان بیشتری برای اینکار اختصاص دهید و یا از ابزارهای مختلفی استفاده کنید که تا پیش از این، استفاده نمی‌کردید. در این مقاله شما را با مهم‌ترین اصول بهداشت ارتودنسی یا بهداشت دهان و دندان در زمان ارتودنسی بیشتر آشنا خواهیم کرد. اگر شما هم به تازگی درمان ارتودنسی خود را آغاز کرده‌اید حتماً این مقاله را بخوانید.

قبل از هر چیزی رعایت رژیم غذایی مناسب با درمان‌های ارتودنسی مهم است!

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های بهداشت ارتودنسی تعهد به توصیه‌ها و نکات تغذیه‌ای هست که متخصص ارتودنسی به شما ارائه می‌کند. در طول فرآیند مرتب سازی دندان‌ها، برخی مواد غذایی را باید به دلیل خطر شکستگی اجزای ارتودنسی و یا احتمال افزایش پوسیدگی و لکه دندانی مصرف نکرد. برخی از این موارد عبارتند از:

• خوراکی‌های بسیار شیرین شامل شکلات، بیسکوییت، آدامس و شیرینی‌ها که نیازمند جویدن زیاد هستند
• خوراکی‌های لزج و چسبنده مانند مارشمالو، کارامل، تافی و آب نبات
• میوه‌های خشک
• شیرینی‌های مختلف
• انواع مغزها مثل بادام، بادام زمینی و فندق
• نوشیدنی‌های گازدار، مثل آب گازدار و انواع نوشابه‌ها
• ذرت بوداده
• برخی از انواع پیتزاها
• جویدن اشیائی مانند یخ، مداد، ناخن و …

دستورالعمل‌های بهداشت ارتودنسی توصیه می‌کند که به جای موارد بالا، رو به مصرف غذاهای نرم که در طول ارتودنسی آسیبی به وسایل نمی‌زنند بیاورید. برخی از این غذاها عبارتند از:

• ماست، پنیر نرم و دوغ
• مرغ پخته، گوشت قرمز تکه تکه شده پخته، ماهی و سایر منابع پروتئینی کاملاً نرم و پخته شده
• سبزیجات نرم و برگ سبزیجات مثل اسفناج و کلم
• سیب زمینی پخته، برنج، ماکارونی
• میوه‌های نرم رسیده و تازه مثل موز، هلو، توت فرنگی، هندوانه و ….

بیشتر بخوانید: 100 غذای نرم برای روزهای بعد از درمان های دندانپزشکی

با انواع ابزارها و وسایل بهداشت ارتودنسی آشنا شوید

مسواک معمولی

مسواک از مهم‌ترین ابزارهای بهداشت ارتودنسی است. شما می‌توانید از مسواک‌های معمولی برای تمیز کردن دندان‌ها، براکت و سیم استفاده کنید. همچنین مسواک‌هایی وجود دارد که مخصوص دوران ارتودنسی هستند.

احتمالاً ارتودنتیست‌تان در جلسه مرور بهداشت ارتودنسی به شما نوع و مشخصات مسواکی که برایتان مناسب‌تر است را به شما معرفی خواهد کرد اما مهم‌تر از داشتن مسواک، نحوه و مدت زمان انجام این کار است که مهم به نظر می‌رسد.

به دلیل اینکه وسایل ارتودنسی به دندان‌ها متصل هستند، ممکن است مسواک زدن کمی چالشی باشد بنابراین باید با دقت و از سر حوصله مسواک زد. بسیار مهم است که نه تنها تمام دندان‌ها، بلکه براکت ها و سیم نیز با دقت و البته با احتیاط تمیز شوند زیرا ممکن است مواد غذایی ریزی در اطراف سیم و براکت تجمع یافته و به مرور باعث ایجاد جرم، پوسیدگی دندان و سایر آسیب‌های دیگر شوند.

مسواک بین دندانی

مسواک بین دندانی (Interdental Brush)، یک ابزار بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی است که برای پاکسازی فضای بین دندان‌ها به‌کار می‌رود. این مسواک‌ها معمولاً شامل یک سر مسطح و دارای موهای نرم هستند که در فضای بین دندان‌ها قرار می‌گیرند و با حرکاتی از جلو به عقب، دندان‌ها را پاکسازی می‌کنند.

مسواک بین دندانی برای افرادی که فضای بین دندان‌هایشان بیشتر از حد معمول است، بسیار مفید است. همچنین برای افرادی که دارای براکت‌های ارتودنسی هستند که پاکسازی فضای بین براکت‌ها و دندان‌های آن‌ها سخت است، استفاده از مسواک بین دندانی پیشنهاد می‌شود. این ابزار بهداشتی به دلیل قابلیت استفاده آسان و کارآیی در پاکسازی فضای بین دندان‌ها، برای افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهند، بسیار مفید است.

انواع خمیر دندان

برای دندان‌هایی که ارتودنسی شده‌اند، بهتر است از خمیردندان‌هایی با فرمولاسیون ویژه برای دندان‌های براکت‌دار استفاده کنید. این خمیردندان‌ها به حفظ بهداشت ارتودنسی کمک زیادی کرده و معمولاً حاوی عناصری هستند که باعث پاکسازی براکت‌ها و کاهش احتمال تولید لکه‌های دندانی می‌شوند.

همچنین برای دندان‌ها یا لثه‌های حساس، خمیردندان‌هایی با فرمولاسیون مسکن و یا بدون افزودنی طعم یا رایحه توصیه می‌شود. قبل از استفاده از هر نوع خمیردندانی برای دندان‌هایی که ارتودنسی شده‌اند، با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید.

انواع دهانشویه

در صورتی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارید، بهتر است از دهانشویه‌هایی استفاده کنید که برای دندان‌های ارتودنسی شده طراحی شده‌اند. این دهانشویه‌ها با توجه به نوع درمان ارتودنسی شما توصیه می‌شوند و می‌توانند به بهبود وضعیت بهداشت ارتودنسی و کاهش عوارض جانبی کمک کنند.

بهترین دهانشویه برای دندان‌های ارتودنسی شده، دهانشویه‌هایی هستند که دارای عناصر ضد باکتری مانند کلرهگزیدین، فلورید و پروکسید هستند. این عناصر می‌توانند باکتری‌های موجود در دهان را کاهش داده و به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک کنند. همچنین، دهانشویه‌هایی که دارای فرمولاسیون‌های خاصی بوده که قابلیت حذف رنگدانه‌های غذایی را دارند نیز برای دندان‌های ارتودنسی شده مناسب هستند.

نخ دندان

نخ دندان کشیدن یا Flossing نیز از جمله مواردی است که باید در طول درمان برای حفظ بهداشت ارتودنسی انجام شود. برای نخ کشیدن دندان‌های ارتودنسی شده، می‌توان از نخ‌های ارتودنسی که برای این منظور طراحی شده‌اند، استفاده کرد. این نخ‌ها دارای شکل خاصی هستند که به راحتی بین براکت‌ها و دندان‌ها قرار می‌گیرند.

نحوه استفاده از نخ‌های ارتودنسی به این صورت است که در ابتدا باید یک طول مناسب از نخ را برید و به هر دو سر آن را بین انگشتان اشاره پیچاند سپس آن را بین دندان‌ها و براکت‌های ارتودنسی قرار داد. پس از اینکار، با حرکت آهسته نخ را در فضای بین دندان‌ها و براکت‌ها به سمت بالا و پایین بکشید.

نخ کشیدن می‌تواند به پاکسازی فضای بین دندان‌ها کمک کند و برای حفظ بهداشت ارتودنسی اهمیت دارد. با این حال، برای دندان‌های ارتودنسی شده که دارای براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی هستند، نخ کشیدن کمی مشکل و زمان‌برتر است، اما همچنان باید در طول درمان ارتودنسی این کار انجام شود.

واترجت

واترجت یک دستگاه الکتریکی است که برای بهداشت ارتودنسی نیز استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از آب با فشار بالا، مواد ضدعفونی کننده و یا آب اکسیژنه، بافت‌های دهانی را تمیز می‌کند و باکتری‌ها، لایه‌های پلاک و مواد زائد را از دندان‌ها و محلول‌های ارتودنسی پاک می‌کند.

واترجت به عنوان جایگزینی برای نخ دندان برای تمیز کردن میان دندان‌ها و به عنوان روشی برای بهبود بهداشت لثه‌ها و پیشگیری از بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه استفاده می‌شود.