ارتودنسی دندان چیست؟ (همه چیز درباره ارتودنسی + پاسخ به سوالات شما)

ارتودنسی دندان یکی از رشته های تخصصی دندانپزشکی هست که متخصصان اون به تشخیص، پیشگیری، درمان و اصلاح نامرتبی های دندانی و فکی می پردازند. چیزی که اینجا می خونید اطلاعاتی درباره مرتب سازی دندان ها و فک ها با کمک درمان های ارتودنسیه. اگر فکر می کنید شما هم دندان های نامرتبی دارید و یا فک های شما در هماهنگی طبیعی با هم نیستند این مقاله می تونه برای شما مفید باشه.

چه افرادی نیاز به ارتودنسی دارند و چه کسانی ندارند؟

کلاً هر کسی که دندان های نامرتب و نامنظمی داره نیاز به درمان ارتودنسی دندان (orthodontics) داره. به جز دندان ها، اگر فک ها در موقعیت های مناسب، طبیعی و هماهنگ با هم نباشن باز هم نیاز به این درمان احساس میشه.

به طور مشخص تر، اگر از هر کدوم از این مشکلات رنج می برید می تونید به فکر مرتب کردن دندان ها با ارتودنسی باشید:

• کج بودن دندان ها
• فاصله بین دندان ها
• کوتاه یا بلند بودن دندان ها
• جلو بودن بیش از حد دندان های بالا نسبت به دندان های پایین
• جلو بودن بیش از حد دندان های پایین نسبت به دندان های بالا
• وجود فاصله بین دندان های بالا و پایین در جلو حین بسته بودن دندان ها
• انحرافات فکی
• و ….

مزایای ارتودنسی دندان چیست؟

تصور کنید که دندون هاتون بعد از مدت طولانی کج و نامرتب بودن الان مرتب شدن، قاعدتا تاثیرات مثبت زیادی رو با این لبخند جدید تجربه می کنید. مرتب کردن دندان ها با روش های دندانپزشکی این مزایا رو داره:

• افزایش زیبایی لبخند
• افزایش اعتماد به نفس
• کاهش خطر پوسیدگی دندان ها
• افزایش طول عمر دندان ها
• افزایش کیفیت صحبت کردن
• بهبود فرم صورت
• افزایش تعاملات اجتماعی
• افزایش احتمال استخدام در برخی موقعیت های شغلی خاص
• و ….

بهترین سن ارتودنسی دندان چه سنی است؟

شما می تونید در هر سنی که هستید با کمک روش های ارتودنسی دندان طرح لبخند خودتون رو مرتب و منظم کنید اما یه سری بازه های سنی داریم که در اون ها درمان های موجود خیلی خیلی بهتر جواب میدن. مثلا سن 6 تا 7 سالگی بهترین سن مراجعه به متخصص ارتودنسی هست، سن 8 تا 10 سالگی سن طلایی پیشگیری هست و سن 10 تا 14 سالگی بهترین سن ارتودنسی دندان (شروع درمان های اصلی) هست.

🔔 نوشته مرتبط: لیست بهترین متخصص ارتودنسی در تهران (10 تایی)

انواع ارتودنسی دندان چیست؟

ما برای مرتب کردن دندان ها روش های مختلفی داریم. در هر روش از یه سری وسایل دندانپزشکی که به دندان ها متصل میشن استفاده میشه. وسایل هم، زیاد هستن، ولی بر اساس ویژگی هاشون اون ها رو توی 3 دسته قرار میدیم. این سه دسته اینا هستن:

وسایل ثابت

ارتودنسی دندان ثابت به استفاده از وسایلی گفته میشه که به دندان ها متصل میشن و به همین دلیل یه جورایی ثابت میشن. این ها اتصال محکمی به دندان ها دارن و توسط متخصص باید نصب و برداشته بشن. وسایل ثابت قدیمی ترین و رایج ترین وسایل مرتب کردن دندان ها هستن و می تونن تقریبا تمام نامرتبی های دندانی رو برطرف کنن.

وسایل متحرک

ارتودنسی متحرک به استفاده از وسایلی گفته میشه که برعکس وسایل ثابت، قابل تحرک و جابجا شدن هستن. اون ها به دندان ها اتصال ثابت ندارن و بیمار می تونه هر زمان که خواست اون ها رو برداره و دوباره سر جاش بذاره. شمار زیادی از افراد با ارتودنسی دندان متحرک دندون هاشون رو مرتب می کنن.

نامرئی

ارتودنسی نامرئی هم، یعنی استفاده از وسایلی که روی دندان ها قرار میگیرن اما برعکس دو مدل قبلی، اصلاً توجهی به خودشون جلب نمی کنن. یعنی زمانی که شخص این وسایل رو میذاره روی دندان هاش هیچ کسی متوجه نمیشه مگر اینکه خیلی دقت کنه.

انواع ارتودنسی ثابت

الان که متوجه شدید، وسایل مرتب کردن دندان ها ثابت، متحرک و نامرئی هستن، بیایید یکم درباره انواعشون هم صحبت کنید. اول از وسایل ثابت شروع کنیم. این وسایل تنها توسط متخصص به دندان ها نصب میشن و تنها هم توسط خود ارتودنتیست هم برداشته میشن:

• ثابت فلزی معمولی
• ثابت سرامیکی
• ثابت لینگوال
• ثابت دیمون

ما فقط لیست کردیم، اگر توضیح بیشتر درباره هر روش میخوایید، می تونید با کلیک روی هر آیتم وارد صفحه توضیحات اون بشید.😊

انواع ارتودنسی دندان متحرک

وسایل متحرک رو میشه از روی دندان ها برداشت و دوباره سرجاش گذاشت. بعضی از این وسایل اینا هستن:

• الاینرهای شفاف
• قالب ارتودنسی
• نگهدارنده متحرک

انواع ارتودنسی نامرئی

گفتیم که وسایل نامرئی طوری هستن که یا دیده نمیشن و یا اینکه توجه کمی رو به خودشون جلب می کنن. بر همین اساس ما این موارد رو جزء ارتودنسی نامرئی حساب می کنیم:

• الاینرهای شفاف (قالب ها کاملا بی رنگ هستن)
• سرامیکی (سیم و براکت شفاف و یا همرنگ دندان هستند)
• دیمون شفاف (براکت های دیمون شفاف معمولا شفاف هستن)
• لینگوال (چون پشت دندان ها هست دیده نمیشه)

هزینه مرتب کردن دندان ها با این روش ها چقدر است؟

یه بازه خیلی گسترده س!

اولاً که بدون ویزیت و معاینه و مشخص شدن طرح درمان نمیشه درباره هزینه ارتودنسی دندان اظهار نظر کرد، دوم اینکه برآورد هزینه تابع فاکتورهای مختلفیه که این چند مورد تنها تعدادی از اون ها هستن:

• سن و سال
• نوع مشکل
• شدت مشکل
• تجربه و مهارت متخصص
• روش درمان
• مدت زمان درمان
• میزان همکاری بیمار
• منطقه ای که در اون ساکن هستید
• و ….

ولی خب شما می تونید برای جزئیات بیشتر سری به مقاله هزینه ارتودنسی دندان بزنید. ما اونجا به صورت حدودی جدیدترین هزینه های 1402 رو با کلی توضیحات دیگه مشاهده کنید.

🔔 نوشته مرتبط: متخصص ارتودنسی در کرج

مدت زمان مرتب شدن دندان ها با ارتودنسی چقدر است؟

متغیره!🤦‍♂️

واقعیتش اینه که هر فردی وضعیت خاص و مشکلات خودش رو داره و نمیشه دقیقاً پیش بینی کرد که درمانش چقدر طول می‌کشه. اما در حد متوسط میشه گفت که یه‌جورایی توی یک و نیم تا دو سال دندونات مرتببشه.

حالا اگه مشکلت کمی ساده تر باشه، ممکنه زمان درمانت هم کوتاه تر باشه. اما اگه مشکلت واقعاً جدی و پیچیده باشه، به خصوص اگه سنت هم بالا باشه، به طور قطع دوره درمان بیشتری رو باید در نظر بگیری و شاید بیشتر از دو سال هم طول بکشه.

پس به طور خلاصه، هر کسی ممکنه زمان متفاوتی برای درمانش نیاز داشته باشه. ولی به طور کلی، یک تا دو سال میتونه میانگین زمان درمان باشه. البته این فقط یه حدسه و در موارد خاص میتونه متفاوت باشه. ولی مهم اینه که به خودت و بهبودت وقت کافی بدی و با روانشناست همکاری خوبی داشته باشی.

در حال حاظر سریع ترین روش درمان مربوط میشه به ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف که در بعضی افراد 6 ماهه هم جواب میده. روش های دیگه یکم طولانی تر هستن. مثلا روش سرامیکی به دلیل احتمال شکسته شدن براکت ها ممکنه مدت زمانش بیشتر بشه.

یه نکته دیگه در خصوص دوره درمان ارتودنسی دندان هم اینه که افراد خودشون چقدر همکاری و رعایت می کنن. اگر شما شخصی هستید که مقید به درمان باشید ممکنه زودتر از چیزی که ارتودنتیست بهتون گفته دندون هاتون مرتب بشه.

آیا ارتودنسی عوارض دارد؟ معایب چطور؟

خیر! مرتب کردن دندان ها با روش های دندانپزشکی هیچ عارضه ای نداره. مطمئنیم؟ بله 100 درصد مطمئنیم که ما چیزی به نام عوارض ارتودنسی دندان نداریم. پس چرا انقد درباره عوارض توی اینترنت مقاله نوشتن؟

ببنید چیزایی که توی اینترنت در این مورد می خونید، عارضه محسوب نمیشن. ما میتونیم بگیم یه سری نکات منفی در خصوص مرتب سازی دندان ها وجود داره که البته برای بعضی از افراد رخ میده نه برای همه. مثلا افرادی که مشکل لثه دارن، اگر بدون درمان مشکل لثه وسایل مرتب سازی رو به دندان هاشون متصل کنن ممکنه شدت مشکلشون بیشتر بشه. برای همینه که ارتودنتیست ها میگن تا زمانی که مشکلات دهان و دندان رو برطرف نکردید سمت درمان نرید چون ممکنه دردسرهای ارتودنسی رو تجربه کنید!

یا اینکه روزهای اول بعد از نصب سیم و براکت ممکنه یه درد جزئی داشته باشیم که اینم عادیه چون ما هنوز به وسایلی که برامون نصب کردن عادت نکردیم ولی اگر عادت کنیم هیچ حس بد یا دردی تجربه نمی کنیم. شما می تونید برای اطلاع از برخی مشکلات مرتبط با ارتودنسی به مقاله ای با “عنوان آیا ارتودنسی عوارض دارد؟” مراجعه کید.

عوارض ارتودنسی نکردن چیست؟

پس مرتب کردن دندان ها با روش های ارتودنسی دندان واقعا عوارض نداره و صرفا چند مورد منفی اون هم در بعضی افراد پیش میاره. اما تا حالا فکر کردید که اگر دندان ها نامرتب باشن چه مشکلات و عوارضی ممکنه برامون پیش بیاد؟ به عبارتی میخواییم بگیم که آیا به عوارض ارتودنسی نکردن دندان ها فکر کردید؟

به طور کلی اگه دندان ها مرتب نشن به مرور زمان این مشکلات و عوارض برای ما ایجاد میشه:

• بدتر شدن ناهنجاری های فکی
• افزایش شدت نامرتبی دندانی
• افزایش خطر پوسیدگی دندان ها
• کاهش اعتماد به نفس
• کاهش طول عمر دندان ها
• افزایش احتمال سایش دندان ها و تحلیل مینای دندان
• مشکل در جویدن و گوارش غذا
• مشکل در ادای برخی کلمات و حروف
• مشکلات تنفسی (مخصوصا در مورادی که ناهماهنگی بین فکی داریم)
• و ….

ارتودنتیست ها طی چه مراحلی دندان ها را مرتب می کنند؟

لطفا فکر اینکه قراره برای مرتب شدن دندان ها حسابی اذیت بشین، درد بکشین و یا کلی مراحل رو طی کنید از سرتون بیرون کنید. همه چیز خیلی ساده س. شاید مهم ترین و سخت ترین بخشِ مرتب کردن دندان ها، پیدا کردن یه ارتودنتیست خوب باشه. به محض اینکه شما بتونید یه همچین متخصصی پیدا کنید مثل برق و باد مراحل ارتودنسی دندان هم شروع و تموم میشه.

بذارید خیلی ساده و کوتاه بهتون بگیم که قراره از اولش چطوری و طی چه مراحلی دندان ها مرتب بشن. ما فرض رو بر این میگیریم که شما ارتودنتیست خودتون رو پیدا کردید بریم برای شرح مراحل ارتودنسی و روند مرتب شدن دندان های شما:

1. اول ویزیت می‌شید

جلسه اول ارتودنسی همیشه اینجوریه که شما ویزیت می‌شید. متخصص صورت شما رو چک می کنه از نماهای مختلف، دندون هاتون رو نگاه می کنه و به یه تشخیص اولیه میرسه. معمولا تشخیصشون درست هست. منتهی برای اینکه به یقین برسن و اطلاعات بیشتری دستشون بیاد، از فک و دندان های شما تصاویر رادیوگرافی تهیه می کنن.

تصویر رادیوگرافی رو میگیرن و شروع می کنن به تفسیر اون ها. متخصص ارتودنسی دندان، توی این تصاویر موقعیت دقیق دندان های شما رو به وضوح میبینه و بر اساس اون، تصمیم می گیره که چه روشی برای مرتب شدن دندان های شما مناسب تره. بعضی اوقات هم ممکنه از دندان های شما قالب گرفته بشه. قالب همون شکل دندان های شما هست و خودتون میتونید موقعیت دندان ها و میزان نامرتبی دندان ها رو ببینید.

2. درباره طرح درمان، هزینه و کلی چیزای دیگه با متخصص صحبت می کنید

طرح درمان یعنی اینکه بر اساس معاینات، تصاویر رادیوگرافی و قالب های دندانی، متخصص بهترین روش درمان رو برای شما در نظر میگیره و به صورت حدودی میگه که چقدر طول میکشه تا دندان های شما مرتب بشه. مثلا ممکنه طرح درمان شما ارتودنسی ثابت فلزی باشه و مدت زمان درمان هم 1.5 سال باشه. البته این فقط یه مثاله و طرح درمان هر شخصی منحصر به فرده و با دیگران فرق میکنه. توی طرح درمان چیزای دیگه ای هم مشخص میشه.

ارتودنتیست شما درباره اینکه چقدر هزینه برای درمان شما لازمه و اینکه نحوه پرداخت چطوریه با شما صحبت می کنه. هرچیزی که لازم باشه هم بهتون آموزش میده و در نهایت به تمام سوالات و نگرانی های شما پاسخ می ده.

3. وسایل ارتودنسی رو براتون نصب می‌کنن

بعد از مشخص شدن طرح درمان، بسته به اینکه با چه روشی قراره دندان های شما مرتب بشه، متخصص وسایل رو براتون نصب می کنه. مراحل ارتودنسی توی روش های ثابت با تمیز کردن دندان ها شروع میشه:

• اول دندان ها جرم گیری و تمیز میشن
• بعد ژل اسید اچ رو به سطح جلوی دندان ها اعمال می کنن. ژل اسید اچ ژلی هست که سطح مینای دندان رو آماده میکنه تا سطح مناسبی برای اتصال بهتر چسب ارتودنسی و براکت ها ایجاد بشه.
• بعد ژل اسید اچ رو شستشو می دن و دندان ها رو هم خشک می کنن.
• توی مرحله بعدی، چسب ارتودنسی دندان که (نوعی کامپوزیت) هست رو به سطح جلوی دندان های شما متصل می کنن. کامپوزیت قوام خمیری و مایع داره.
• بعد دونه دونه براکت ها رو روی کامپوزیت میذارن و کامپوزیت رو با دستگاه لایت کیور که نوری با طول موج خاص تولید میکنه سفت و سخت می کنن. اینجوری براکت ها دیگه تکون نمی خورن و ثابت میشن.
• در مرحله بعد هم از بین براکت ها سیم قوس داری رد میشه.
• اگر ارتودنسی ثابت معمولی داشته باشید، برای قیکس کردن سیم به براکت ها از کش و الاستیک ها استفاده میکنن. اما اگر دیمون باشه نیازی به کش نیست.
• همه چی تموم میشه و شما میرید خونه

💎 این نوشته رو از دست ندید: با درد ارتودنسی بعد از نصب وسایل چه کنیم؟

4. به طور منظم میرید مطب متخصص

بسته به طرح درمان شما، لازمه که هرازچندگاهی برای ویزیت و چکاپ دوره ای به مطب ارتودنتیست خودتون برید. مثلا ممکنه هر ماه یا هر دو ماه یکبار یا حتی بیشتر این ویزیت ها رو داشته باشید. این رو متخصص به شما میگه.

این جلسات هم برای چکاپ های روتین هست، هم برای اطمینان از پیشرفت درست درمان و هم برای تنظیم نیروهای ارتودنسی دندان هست. نیروهای ارتودنسی یعنی فشاری که از طریق سیم به براکت ها، دندان و ریشه ها وارد میشه تا کم کم جابجا بشن. این ویزیت ها خیلی خیلی مهمه و باید حتما انجام بشه. اگر ازشون رد شید احتمالا مدت زمان درمان شما هم بیشتر میشه.

5. دندوناتون مرتب میشه

بعد از اینکه جلسات ویزیت دوره ای رو به طور منظم مراجعه کردید، بلاخره یه روزی دندان های شما مرتب میشه. در جلسه آخر درمان شما، متخصص وسایل متصل به دندان شما رو برمیداره و چک میکنه که آیا انتظارات برآورده شده یا نه. توی این جلسه هم شما خوشحال هستید هم ارتودنتیست شما. این جلسه شاید جلسه آخر از مراحل ارتودنسی دندان باشه اما کار شما هنوز تمام نشده.

6. شروع به استفاده از نگهدارنده ارتودنسی می کنید

دندان به طور طبیعی به خاطر جویدن غذا، صحبت کردن و تحت فشار بودن ممکنه که تمایل به جابجایی و حرکت های خیلی جزئی داشته باشه. بنابراین حتی اگر شما بهترین روش ارتودنسی دندان هم انجام داده باشید ممکنه دوباره دندان ها جابجا بشن. برای جلوگیری از این مشکل، بعد از مرتب شدن دندان ها، باید از نگهدارنده استفاده کنید.

نگهدارنده وسیله یا وسایلی هستند که شما روی دندان ها یا پشت دندان ها می گذارید تا دندان ها حالت مرتب خودشون رو حفظ کنن. ممکنه نیاز باشه از چند ماه تا چند سال نگهدارنده استفاده کنید. خبر خوب اینه که نگهدارنده یا ریتینر هیچ حس بدی به شما نمیده و استفاده کردن از اون اصلا سخت نیست.

7. شما می مونید و طرح لبخند جدیدتون!

بعد از اینکه مدتی از نگهدارنده استفاده کردید، متخصص ارتودنسی دندان، به وقتش به شما میگه که دیگه نیازی به استفاده از اون نیست. شما اون زمان می تونید نگهدارنده رو بردارید اما متخصص ارتودنسی به شما میگه که از این به بعد چطوری باید از دندان های مرتب شده خودتون مراقبت کنید تا برای همیشه بتونید وضعیت جدید و مرتب شده دندان هاتون رو حفظ کنید. از اینجا به بعد دیگه به عهده خودتونه که چطور از طرح لبخند زیبای خودتون مراقبت کنید و اون رو تا آخر عمر حفظ کنید.