علت تلخی دهان چیست؟ (15 علت تلخ شدن دهان + روش های سریع درمان آن)

5 آذر 1402

در این صفحه با علت تلخی دهان (مخصوصا در اول صبح) و روش های درمان آن آشنا خواهید شد. اگر مدتی است با تلخی دهان در طول روز مواجه هستید خواندن این مقاله می تواند برای شما مفید باشد.

علت تلخی دهان چیست؟

اگر می خواهید ببینید که علت تلخی دهان چیست و اصلی ترین عواملی که موجب تغییر مزه دهان شما می شوند کدامند، بهتر است بدانید که طیف وسیعی از مشکلات می توانند تاثیر مستقیم و یا غیرمستقیمی روی این وضعیت تاثیر بگذارند. معمترین  علل تلخی دهان عبارتند از:

1. مشکلات کبدی

آمونیاک یک ماده سمی است که در شرایط نرمال، معمولاً توسط کبد به اوره تبدیل شده و از ادرار دفع می شود. هنگامی که کبد به درستی کار نمی کند، بدن شروع به تجمع مقادیر زیادی آمونیاک می کند. افزایش سطح آمونیاک باعث تغییر طعم دهان (معمولا تلخی دهان) می شود. بنابراین مشکلات کبد و تلخی دهان می توانند با هم مرتبط باشند.

خانمی که مشکل کبدی دارد و دستش روی شکمش است

چطور مشکلات کبد و تلخی دهان مرتبط با آن را درمان کنیم؟

مشکلات کبدی معمولاً با علائم دیگری مانند خستگی یا ضعف عمومی ظاهر می شوند. بنابراین، در صورت مشکوک بودن به بیماری کبد، توصیه می‌شود حتما به یک پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید تا مشکل کبد تشخیص داده شده و درمان آغاز شود. در صورتی که برای یک مدت طولانی است که مشکل کبد و تلخی دهان را همزمان تجربه می کنید حتما در اولین فرصت به متخصص مراجعه کنید.

2. خشکی دهان (اصلی ترین علت تلخی دهان در طول روز)

خشکی دهان یکی از مشکلات رایج دهان و دندان است که با نام زیروستومیا نیز شناخته می شود. افرادی که با کاهش تولید و ترشح بزاق دهان روبرو هستند معمولا خشکی دهان را بیشتر تجربه می کنند.

افراد مبتلا به خشکی دهان احساس چسبندگی، خشکی، و تغییر طعم دهان (معمولا تلخی دهان) می کنند. این وضعیت می تواند ناشی از عواملی مانند داروها، اختلالات و بیماری ها یا مصرف دخانیات باشد. برای وضعیت و در نتیجه درمان تلخی دهان لینک (علت خشکی دهان) را باز کنید آنجا درباره 11 روش درمان خشکی دهان اطلاعاتی ارائه شده است.

یک زبان که آثار خشکی روی آن پیدا است

3. بارداری

دیسگوزی یا (Dysgeusia) وضعیتی است که موجب تغییر در احساس چشایی می شود. این مشکل، یک علامت بسیار رایج برای بسیاری از زنان در سه ماهه اول بارداری است که به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می شود و معمولاً در عرض چند روز برطرف می شود.

برخی از زنان باردار ممکن است طعمی مشابه داشتن یک سکه در دهان یا نوشیدن آب از یک فنجان فلزی را گزارش کنند. بنابراین اگر به در دوران بارداری هستید و به دنبال علت تلخی دهان خود هستید احتمالا باید تغییرات هورمونی و زودگذر را مقصر بدانید.

درمان مزه تلخ دهان ناشی از بارداری چیست؟

یک روش موثر برای خلاص شدن از شر طعم تلخ دهان، نوشیدن آبلیمو یا مکیدن بستنی لیمویی یا هر بستنی میوه‌ای دیگر است. همچنین بهتر است با مرکز یا متخصص دندانپزشکی بارداری خود در این خصوص صحبت کنید.

4. درمان سرطان

شیمی درمانی و پرتودرمانی که درمان های رایج برای ریشه کن کردن سرطان به شمار می روند، ممکن است جوانه های چشایی را در برخی افراد تحریک کنند. در چنین وضعیتی ممکن است طعم خوراکی ها تلخ شود و یا طعم های ناخوشایند دیگری احساس شود. اما معمولا علت تلخی دهان در افراد سرطانی تحت درمان، تحریک جوانه های چشایی است.

خانمی که در حال پرتودرمانی جهت درمان سرطان است

5. بیماری های دهان و دندان (اصلی ترین علت تلخی دهان)

بهداشت نامناسب دهان و دندان نیز می تواند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شود. همچنین ممکن است باعث افزایش پوسیدگی دندان، عفونت های دندانی و بیماری های لثه نیز شود

با مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن می توان از بروز بسیاری از مشکلات رایج دندانی جلوگیری کرد. همچنین شستن زبان یا مسواک زدن به آن می تواند به خوبی به درمان تلخی دهان کمک کند زیرا زبان علت اصلی ایجاد بوی بد دهان در ابتدای صبح است.

همچین استفاده از دهانشویه ضد باکتری پس از مسواک زدن ممکن است به کاهش باکتری های بد مزه دهان کمک کند. برای شروع طیف وسیعی از دهانشویه ها برای خرید آنلاین موجود است.

👋 این محتوا ممکنه به دردت بخوره:تعرفه دندانپزشکی ۱۴۰۲

6. سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان وضعیتی است که باعث احساس سوزش در دهان می شود. این احساس سوزش می تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد، اما بسیاری آن را شبیه به خوردن فلفل تند توصیف می کنند. علاوه بر این، برخی از افراد ممکن است طعم تلخ یا ترشی را در دهان خود تجربه کنند. در واقع این سندروم می تواند علت تلخی دهان شود.

علائم سندرم سوزش دهان ممکن است به صورت پراکنده ظاهر شود، اما همچنین می تواند مزمن باشد و برای مدت طولانی ادامه یابد. در صورت تجربه مزه های مختلف (همزمان با تلخی دهان) حتما با یک دکتر دندانپزشک صحبت کنید.

7. یائسگی در خانم ها

زنانی که در دوران یائسگی هستند نیز ممکن است گاهی اوقات طعم یا مزه تلخی در انتهای گلو خود احساس کنند. این وضعیت می تواند به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن در بدن باشد که می تواند منجر به یک بیماری ثانویه مانند سندرم سوزش دهان شود. همچنین ممکن است به دلیل خشکی مداوم دهان باشد.

یک خانم یایسه که یک لیوان در دست دارد و از تلخی دهان رنج می برد

8. عفونت های تنفسی

عفونت‌های باکتریایی در دستگاه تنفسی فوقانی (مانند سرماخوردگی، رینیت، سینوزیت یا لوزه‌ها) به دلیل مواد جانبی تولید شده توسط باکتری‌ها می‌توانند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شوند.

برای درمان تلخی دهان در حین ابتلاء به این عفونت ها، نوشیدن حداقل 2 لیتر (حدود 8 فنجان) آب در روز مهم است، زیرا این امر به کاهش طعم تلخ و تسریع بهبودی کمک می کند. با این حال، همچنین توصیه می شود برای تایید هر گونه تشخیص و شروع درمان در صورت نیاز، با یک پزشک عمومی مشورت کنید. اگر مشکل تنفسی داشته باشید دکتر با تجویز داروهایی علت تلخی دهان که عفونت باشد نیز نابود می کند.

9. بیماری ریفلاکس معده (GERD)

GERD یا رفلاکس معده زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات معده در طی فرآیند هضم مواد غذایی به مری باز می گردد. این محتویات می تواند شامل شیره و اسیده معده نیز باشد و معمولا به سمت گلو و دهان نیز خارج می شود.

علت مزه تلخی در انتهای گلو در بیشتر افراد به دلیل رفلاکس اسیده معده است. برای رفع تلخی دهان در این وضعیت باید از خوردن غذاهای بسیار چرب یا سفتی که هضمشان سخت است خودداری کنید، زیرا محتوای اسیدی معده را افزایش می دهند. همچنین مهم است که از خوردن وعده های غذایی بسیار حجیم خودداری کنید، زیرا هضم موثر معده را دشوار می کند.

تصویر شماتیک رفلاکس اسید معده که موجب تلخی دهان می شود
رفلاکس اسید معده می تواند بین تلخی دهان و معده ارتباط برقرار کند و در واقع علت تلخی دهان در افراد مبتلا به مشکلات گوارشی و مخصوصا معده ای باشد.

10. مکمل های ویتامینی

برخی از مکمل های ویتامینی (ویتامین های مجزا یا مولتی ویتامین) و مواد معدنی (مینرال) که حاوی مقادیر بالایی از مواد فلزی مانند روی، مس، آهن یا کروم هستند، می توانند طعم فلزی و تلخی را در دهان ایجاد کنند. این عارضه جانبی، بسیار رایج است و معمولاً پس از جذب کامل مکمل در بدن ظاهر می شود.

در خصوص تلخ شدن دهان پس از مصرف ویتامین ها، توصیه می شود چند دقیقه صبر کنید تا بدن بتواند مکمل را به طور کامل جذب کند. اگر تلخی دهان بسیار شدید است یا ادامه دارد، باید در مورد امکان تغییر دوز یا استفاده از مکمل جایگزین با پزشک خود صحبت کنید.

11. آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد افسردگی

برخی از داروها  پس از مصرف شدن در بدن جذب شده و سپس در بزاق ترشح می شوند و باعث ایجاد طعم تلخ در دهان می شوند. برخی از این داروها عبارتند از:

  • آنتی بیوتیک ها (مانند تتراسایکلین ها)
  • داروهای نقرس (مانند آلوپورینول)
  • لیتیوم
  • برخی از داروهایی که برای درمان بیماری های قلبی استفاده می
  • برخی از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند
تصویر خانمی که روبرویش قرص های ضد افسردگی قرار دارد

داروهایی که علت تلخی دهان هستند همیشه موجب تغییر مزه دهان نمی شوند و در صورتی که تغییر مزه ایجاد شود پس از چند روز از مصرف دارو برطرف خواهد شد.

12. آسیب به اعصاب و تلخی دهان

مانند حواس دیگر ما، جوانه های چشایی به طور مستقیم با اعصاب مغز در ارتباط هستند. آسیب به این جوانه ها یا اعصاب مرتبط با آن می تواند باعث تغییر در نحوه تجربه چشایی یک فرد شود. آسیب عصبی می تواند ناشی از آسیب سر یا برخی از شرایط زیر باشد:

  • صرع
  • مولتیپل اسکلروزیس
  • تومورهای مغزی
  • فلج بل
  • زوال عقل

13. عفونت های قارچی دهان

عفونت قارچی در دهان اغلب باعث ایجاد لکه های سفید روی زبان، دهان یا گلو می شود. همچنین ممکن است طعم تلخ یا ناخوشایندی ایجاد کند که ممکن است تا زمان درمان عفونت باقی بماند. برای برطرف کردن این عفونت ها حتما باید از یک پزشک و یا یک متخصص پاتولوژی دهان و دندان کمک بگیرید.

14. استرس و اضطراب (رایج ترین علت تلخی دهان در افراد جامعه)

سطوح بالای استرس و اضطراب می تواند پاسخ های دفاعی زیادی را در بدن تحریک کند، که اغلب حس چشایی فرد را تغییر می دهد. اضطراب می تواند باعث خشکی دهان شود که اغلب منجر به تلخی دهان می شود.

15. فعالیت باکتری ها

تصویر شماتیک باکتری های ایحاد کننده طعم تلخ دهان

در دهان و گلو، بسیاری از باکتری‌ها وجود دارند که به صورت بی‌هوازی فعالیت می‌کنند، به این معنی که حتی در شرایطی که دهان بسته است و هیچ اکسیژنی دریافت نمی‌کنند، همچنان فعال هستند. این باکتری‌ها ممکن است عامل اصلی تلخی دهان در صبح و بوی نامطبوعی که در این زمان حس می‌شود، باشند. اما خوشبختانه، این مشکلات معمولاً با مسواک زدن و استفاده از آب به میزان کافی در ابتدای صبح برطرف می‌شوند و دیگر به مشکلی منجر نمی‌شوند.

👋 این محتوا ممکنه به دردت بخوره:روش های سریع درمان دندان درد

درمان تخلی دهان چیست؟

درمان طعم تلخ در دهان به طور معمول شامل درمان علت اصلی آن است. پزشک اغلب می‌تواند با سؤال در مورد علائم و داروها و انجام آزمایش‌ها مشکل را تشخیص دهد. سپس می توانند درمان های مناسب را توصیه کنند.

درمان خانگی رفع تلخی دهان چیست؟

روش های خانگی زیر می توانند به صورت موقت مزه تلخ دهان (نه علت تلخی دهان) را از بین ببرند:

  • انجام مراقبت های منظم از دندان، مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه ضد باکتریایی.
  • جویدن آدامس بدون قند برای حفظ حرکت بزاق در دهان
  • نوشیدن مایعات فراوان در طول روز
  • درمان رفلاکس اسید معده
  • کاهش مصرف دخانیات
  • شستشوی دهان آب ولرم و جوش شیرین
مردی که در حال شکستن سیگار جهت کمک به رفع تلخی دهان است

پاسخ به سوالات رایج

آیا تلخی دهان خطرناک است؟

خیر همیشه اینگونه نیست. ممکن است بعد از یک چرت زدن یا خوابیدن برای مدت کوتاه نیز دهان تلخ شود. در اغلب اوقات این موضوع خطرناک نیست و زودگذر خواهد بود. با این حال در برخی موارد علت تلخی دهان می تواند بیماری های زمینه ای باشد که برخی از آن ها می توانند خطرناک باشند.

علت تلخی دهان در شب چیست؟

خشکی دهان محتمل ترین علت تلخی دهان در شب است. اگر به هر دلیل دهان شما خشک شود ممکن است طعم دهان تغییر کرده و حتی بوی بد ایجاد شود.

این پست چقدر تونست بهت کمک کنه؟

امتیاز از راست به چپ بیشتر میشه!

میانگین امتیازات / 5. تعداد امتیازات

تا حالا کسی نظر نداده تو اولین نفر باش

ما متاسفیم که این پست براتون مفید نبوده

لطفا بهمون کمک کنید این پست رو بهتر کنیم

میشه لطفا بگید چطور میتونیم پست رو بهتر کنیم؟

19 پاسخ به "علت تلخی دهان چیست؟ (15 علت تلخ شدن دهان + روش های سریع درمان آن)"

Mahnaz Talebi
26 اسفند 1401
درود برشما مطالبتون کامل و مفید بود ، من مشکل ریفلاکس و زخم اثنی اعشر و میکروب هلکوباکتر معده دارم ، هم چنین وجود سنگریزه در کیسه صفرا و کلیه ام هم با سونوگرافی که اخیرا" انجام دادم تایید شده ، از دو روز بعد از سونوگرافی اکثر اوقات مخصوصا"صبح ها و حتی الان که شب هست دهانم خیلی تلخ میشه ، واقعا"عذاب میکشم !برای مواردی که گفتم تحت درمان قرار گرفتم و داروهای هلکوباکتر و داروی زخم اثنی اعشر و قرص فشار خون مصرف میکنم ! قرص هایم هم اموکسی سیلین ، بیسموتان ، کلاریترومایسین ، پنتوپرازول و قرص فشار مصرف میکنم ؛ ممکنه بخاطر مصرف این داروها باشه ؟ چون یک یا دوروز بعد از شروع درمان این تلخی رو احساس میکنم ؛ ممنون میشم اگر پاسخ بدین 🙏
    دکتر دندان
    3 فروردین 1402
    درود بر شما مهناز گرامی خوشحال هستیم که مطالب برای شما مفید بوده. برخی از داروها مخصوصا آنتی بیوتیک ها می توانند باعث تغییراتی در بدن شوند که خشکی و تغییر طعم دهان یکی از این تغییرات است. بعد از اتمام دوره درمان و تاثیر داروها، این حالات متوقف می شود. اگر میزان تغییرات قابل توجه و آزار دهنده هست بهتره با پزشک خودتون مشورت کنید. پاینده باشید گرامی🌹
Shahrokh
27 آذر 1401
خیلی خوب و جالب بودید
    دکتر دندان
    27 آذر 1401
    سلام شاهرخ گرامی امیدواریم مطالب تونسته باشه به شما کمکی بکنه گرامی پاینده باشید🌹
الهام
24 آذر 1401
سلام مجدد ببخشید در اثر کمکاری تیروید میشه که دهان سوزش یا معده که بعد از غذا با ترش کردن همراه است با تشکر
    دکتر دندان
    26 آذر 1401
    سلام گرامی سوالتون کمی گنگ هست، ولی سوزش معده می تواند ناشی از عوامل دیگری به جز مشکلات تیروئیدی باشد.لطفا در این خصوص با یک متخصص غدد مشورت کنید یا برای مشکل معده با یک متخصص داخلی یا گوارش پاینده باشید🌹
الهام
24 آذر 1401
با عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما از لطفتون بینهایت سپاسگزارم تا حدودی قابل درک بود با تشکر
    دکتر دندان
    26 آذر 1401
    سلام گرامی خواهش می کنیم امیدوارم اطلاعات براتون مفید بوده باشه پاینده باشید🌹
بهزاد
13 آبان 1401
سلام.من دوهفته پیش عمل لوزه داشتم ، سنم هم 41 سال است، حال عارضه ای که آزارم میده ، تلخی دهان بعد از بلع غذا هست به طوری که می زنه زیر دلم ، هنگام بلعیدن غذا هیچ مزه ای که نداره هیچ، تلخی هم به همراه دارد، چه کنم ؟ ؟!
    دکتر دندان
    16 آبان 1401
    سلام بهزاد گرامی بروز برخی عوارض از جمله تغییر مزه غذاها بعد از عمل لوزه و کلا اعمالی که در ناحیه انتهای دهان و ابتدای گلو انجام می شوند تا حدی طبیعی است. این می تواند ناشی از حساس شدن یا تحریک جوانه هایی چشایی تلخی در انتهای زبان شود. کم کم این حس برطرف می شود. اما اگر نشد لطفا با جراح خودتان تماس بگیرید یا از نزدیک توسط ایشان مجددا معاینه شوید. پاینده باشید گرامی🌹
ساره
24 مهر 1401
سلام وقتتون بخیر.آقای دکتر من حدود یکسال و نیم کیسه صفرا عمل کردم و برداشتم یک ماهی میشه مزه تلخی حس میکنم دائم هم هست. علتش چی میتونه باشه؟
    دکتر دندان
    25 مهر 1401
    سلام ساره گرامی متاسفانه در خصوص ارتباط برداشته کیسه صفرا و تلخی دهان اطلاعات دقیقی نداریم بهتر هست برای اطمینان بیشتر (اگر علائم دیگری هم دارید) با یک متخصص داخلی یا غدد صحبت کنید. اگر برای مدت زیادی هست که تلخی دهان دارید حتما چنین کاری انجام بدید پاینده باشید گرامی🌹
ابوالفضل کمالی
4 بهمن 1400
سلام لطفا بگید آیا افرادی که سنشون بالاتر از 50 ساله میباشد طبیعی است که مزه دهانشان تلخ باشد؟
    دکتر دندان
    7 بهمن 1400
    سلام جناب کمالی گرامی احساس مزه تلخ دهان برای یه مدت طولانی میتونه غیرطبیعی باشه و چندان ارتباطی به سن و سال نداره. بهتره برای معاینه نزد یک پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. سلامت و پیروز باشید🌹
مژده
3 بهمن 1400
سلام آقای دکتر من همیشه اول صبح طعم دهانم تلخ میشه البته نه همیشه بلکه 1 سالی میشه انجوری هستم. میخواستم بدونم این عادیه؟ و اینم بگم که من ظاهرا شبا بینم کیپ میشه و واسه اینکه بهتر نفس بکشم از دهانم نفس میکشم آیا اینم میتونه دلیلش باشه؟
باقر
14 دی 1400
خداقوت تشکر از مطالب خوبتون من ۴ روزه که عصرها بوی دهان و تلخی دهان دارم روش های طب سنتی امتحان کردم ولی افاقه نکرد آیا قرصی برای درمان بوی نامطبوع دهان و تلخ شدن دهان وجود داره؟
    دکتر دندان
    23 دی 1400
    سلام باقر گرامی از لطف شما سپاسگزاریم بزرگوار. معمولا در حالت عادی ممکنه مزه دهان در شبانه روز موقت تلخ شود. مثلا اگر بدن شما کم آبی را تجربه کند و یا غذایی بخورید که بزاق را کاهش می دهد ممکن است بو و مزه دهان تغییر کند. در چنین شرایطی مشکل برطرف می شود و زیاد طول نخواهد کشید. اما اگر بیشتر از چند روز طول کشید بهتر است حتما با یک دکتر دندانپزشک صحبت کنید. برای درمان بوی بد دهان هم میتونید به مقاله ای با همین عنوان به آدرس درمان بوی بد دهان مراجعه کنید. پاینده باشید گرامی.
من مشکل کبدی ندارم
14 دی 1400
سلام من مشکل کبدی ندارم ولی روزانه با تلخی دهان روبرو میشم دلیلشچی میتونه باشه؟ ممنون
    دکتر دندان
    23 دی 1400
    سلام کاربر گرامی بیشتر عللی که موجب و علت تخلی دهان میشن داخل این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند. اگر میفرمایید به صورت مزمن با این مشکل روبرو هستید لطفا به یک دندانپزشک یا یک پزشک مراجعه بفرمایید شاید مشکل یا بیماری خاصی سبب بروز این علامت شده باشد. آن را جدی بگیرید گرامی. پاینده باشید🌹
نظر بدهید
لطفا تمامی موارد خواسته شده را وارد نمایید.

ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

وارد کردن موارد ضروری الزامیست.