همه چیز درباره بریج دندان (0 تا 100 پل های دندانپزشکی)

اگه یک یا چندتا از دندوناتون رو در کنار هم از دست دادید و اصلا تمایلی به جایگزین کردنشون با دندون مصنوعی یا ایمپلنت ندارید، خوندن این مقاله به شدت بهتون توصیه میشه. در ادامه روشی رو بهتون معرفی می کنیم که به خوبی جای خالی دندان ها رو پر می کنه و هزینه نسبتاً مناسبی هم داره. این روش بریج یا پله و چیزی که اینجا میخونید همه چیز درباره بریج دندان هست.

💎 این نوشته رو از دست ندید: آشنایی با آناتومی و ساختار دندان ها

بریج دندان چیست؟

بریج یه کلمه انگلیسیه. این‌شکلی نوشته می‌شه (bridge) و به معنای پل هست. (از همین پل‌های عابر پیاده که توی خیابون می‌بینید که یه مسیره و مردم رو از این ور خیابون به اونور منتقل می کنه). همین پل‌های عابر پیاده یا پل‌های روی رودخونه رو بهوشن میگن بریج. مثلاً پل رودخونه رو بهش می‌گن ریور بریج یا (River Bridge).

ما در دندانپزشکی هم، بریج یا پل داریم که بهش میگیم بریج دندان (dental bridge)، پل دندان یا پل زدن دندان. چرا بهش میگن پل؟ ساده‌س چون دندون‌ها رو به هم متصل می‌کنه. درواقع مثل پلی بین دو یا چند دندان عمل می کنه. و زمانی استفاده می‌شه که 1 یا چند دندان از دست رفته باشه. ویدئوی زیر یه فیلم بریج دندان هست (البته فقط یه نوعش) که در ادامه درباره ش توضیحات بیشتری دادیم.

بنابراین در کل بریج دندان یک نوع پروتز ثابتِ دندانپزشکیه. پروتز هم که می‌دونید، یعنی یک وسیله‌ای که جایگزین عضو از دست رفته یا آسیب دیده می‌شه. زمانی که یک یا چند دندان که در مجاورت هم هستن از دست بره، یکی از روش‌های جایگزینی‌ اون‌ها بریج هست.

👋 تمام مقالات مرتبط با پروتزهای دندانی رو از اینجا بخون:پروتز دندان

چرا به پل زدن دندان نیاز داریم؟

در واقع داستان، داستانِ از دست رفتن دندونه. زمانی که (بر اثر کشیدن دندان و هر علت دیگه) دندونی از دست می‌ره، یک سری مشکلات برای ما ایجاد می‌شه. و ما برای پیشگیری از بروز این مشکلات، می‌اییم و دست به دامن روش‌های جایگزین دندان از دست رفته مثل دندون مصنوعی، ایمپلنت دندان و بریج دندان می‌شیم.

حالا این مشکلات کدومان؟ چرا باید جای خالی دندون رو با روش هایی مثل پل دندان پر کنیم؟ چندتا از این مشکلات رو اینجا لیست می کنیم:

• از بین رفتن زیبایی لبخند (مخصوصا اگر دندان های جلویی از دست رفته باشه)
• کاهش اعتماد به نفس در نتیجه نازیبا شدن طرح لبخند
• افزایش احتمال گوشه گیری و دوری از جمع
• شروع روند تحلیل استخوان (چون مدتی بعد از کشیده شدن دندان، استخوان تحلیل میره)
• کاهش توانایی جویدن غذا
• بروز مشکل و ادای برخی کلمات یا حروف حین صحبت کردن
• افزایش تحلیل و یا حتی احتمال عفونت لثه
• کج شدن بقیه دندان ها به دلیل افتادن فاصله بینشون
• و …

انواع بریج دندان کدامند؟ (بررسی 4 نوع پل دندانی)

ما 4 نوع پل دندانپزشکی داریم که هر کدوم کاربرد خاصی دارند. هر 4 تاشو پایینتر با عکس با زبان ساده و خودمونی بهتون توضیح دادیم حتماً یک نگاه بندازید. اما قبلش این عکس رو نگاه کنید که بخش‌های مختلف یه بریج رو نشون داده.

1. بریج سنتی ثابت (Traditional dental bridge)

این پل خیلی رایجه و همونطور که از اسمش برمیاد یکی از مرسوم ترین و قدیمی ترین پل های دندانپزشکیه. کاربردش، بیشتر پر کردن جای دندان آسیاب از دست رفته هست. همونطور که در شکل زیر می‌بینید، این پل، از 3 بخش تشکیل شده و شامل یک عدد پونتیک با 2 تا روکشه.

برای نصب این نوع بریج، باید دو دندان مجار سالم باشن. دکتر دندانپزشک اون دو دندان مجاور رو تراش میده و پل رو روشون سوار می کنه. در جای خالی پونتیک قرار میگیره و در دو طرفِ پونتیک هم روکش ها روی دندان های تراش خورده قرار می‌گیرن.

👋 این نوشته رو هم از دست نده:همه چیز درباره روکش های دندانی

مزایای پل سنتی

• اغلب کوچک و سبک است
• جویدن با آن راحت است
• باعث میشه فشار ناشی از جویدن به طور مساوی بر روی فک قرار بگیره
• احتمال آسیب دیدن و شکستنش کمه
• دوام بالایی داره و بسیار محکمه
• برای جایگزین کردن دندان های عقب مناسب هست (به همین خاطر به آن بریج دندان عقب یا آسیاب هم گفته میشه.)

معایب پل سنتی

• قیمت پل دندان سنتی نسبتا زیاد است.
• دو دندان مجاور حتی اگر کاملا سالم باشند باید تراشیده شوند و اینکار چندان توصیه شده نیست.
• جنس روکش بکار رفته در این پل ها، فلز-سرامیک یا PFM است که زیبایی آن کمتر از روکش های کاملا سرامیکی است
• برگشت ناپذیره یعنی وقتی دندونا تراشیده شدن دیگه مثل سابق نمیشن

2. پل کانتی لِوِر (Cantilever bridge)

پل کانتی لور شبیه به پل سنتی هست ولی برای جایگزین کردن تنها یک دندون از دست رفته استفاده می‌شه. این پل همونطور که در شکل هم می‌بینید تنها یه پونتیک و 1 عدد روکش داره. این یعنی نسبت به پل سنتی کم تهاجم تره و لازم نیست برای نصبش 2 تا دندان مجاور تراشیده بشن. منتها حتما باید 1 دندان مجاور سالم باشه.

مزایا پل زدن دندان با کانتی لور

• از نظر زیبایی نسبتا قابل قبوله
• هزینه کمتری داره
• برای جایگزین کردن دندان های جلو خیلی خوبه برای همین بهش بریج دندان جلو هم میگن
• برای نصبش فقط یک دندان باید تراشیده بشه
• به صورت تمام سرامیکی، فلز-سرامیک و زیرکونیا در دسترس هست.

معایب بریج کانتی لور

• استحکم کمی داره برای همین برای جایگزین کردن دندان های عقب مناسب نیست.
• خطر شکستگیش نسبت به پل های سنتی بیشتره
• یه روش برگشت ناپذیره

3. مریلند بریج (Maryland bridge)

مریلند بریج شبیه پل های سنتی هست، با این تفاوت که با چارچوب فلزی تقویت شده و هیچ روکشی نداره. و وقتی روکش نباشه، یعنی نیازی به تراشیدن دندان های مجاور نیست. بنابراین به مریلند بریج دندان بدون تراش نیز گفته می شود. به طور مشابه با بریج سنتی، باید دندان های مجاور حتما سالم باشن تا مریلند نصب بشه.

همونطور که در تصویر بالا دیدید، مریلند بریج شبیه به یه پروانه هست. پونتیک در وسط قرار میگیره و بخش فلزی پل هم از پشت به دندان های مجاور متصل میشه.

مزایای مریلند بریج

• برای جایگزین کردن دندان های جلویی عالی هستن. مثلا در برخی موارد حتی میشه با بریج دندان نیش از دست رفته رو هم جایگزین کرد.
• برگشت پذیر هستند
• برای نصبشون هیچ آسیبی به دندن نمیرسه
• برای بیمارانی که پروسه کاشت ایمپلنت را طی می کنند مناسب است (به صورت موقت)
• هزینه مناسبی داره

معایب بریج دندان مریلند

• متاسفانه اتصالات فلزی ممکنه باعث تغییر رنگ دندان های تکیه گاه بشه
• موقته
• به اندازه کافی با دوام نیست

4. بریج دندان بر پایه ایمپلنت (Implant-supported bridge)

اگر در بخشی از فک بیش از یه دندون از دست رفته باشه با بریج هایی که تا اینجا بررسی کردیم نمیشه دندان ها رو جایگزین کرد. در عوض یه پل دیگه داریم که متکی بر ایمپلنته یعنی بر پایه ایمپلنت دندان هست

این شکل رو نگاه کنید. اینجا 3 تا دندون کنار هم از دست رفتن و نمیشه بریج دندان سنتی، کانتی لور و یا مریلند گذاشت. اما میتونیم جای دو دندان از دست رفته مجاور 2 تا ایمپلنت بکاریم و پل رو روش سوار کنیم.

یکی از موقعیت‌های دیگه که می‌شه بریج بر پایه ایمپلنت استفاده کرد، اون زمانیه که دو دندان مجاور وجود دارن اما خیلی ضعیف و آسیب دیده هستن. بنابراین نمیتونن پل رو تحمل کنن. اینجاست که دکتر دندانپزشک ممکنه بگه که اون دوتا دندون خراب و آسیب دیده کشیده بشن و جاشون ایمپلنت کاشته بشه.

مزایای پل دندان بر پایه ایمپلنت

• بزرگترین مزیت بریج دندان با پشتیبانی ایمپلنت اینه که نیازی به درگیر کردن دندان های سالم نداره
• چون ایمپلنت توی استخوان کاشته شده احتمال تحلیل استخوان کمتر میشه.
• دوام زیادی داره
• زیبایی قابل قبولی داره
• بسیار پرطرفداره

معایب پل بر پایه ایمپلنت

• نیاز به جراحی داره
• قیمتش زیاده
• برای هر کسی مناسب نیست

هزینه بریج دندان چقدره؟

بسته به اینکه چه نوع پل دندانپزشکی استفاده می‌کنید هزینه ای که توسط دکتر دندانپزشک درخواست میشه متفاوته. اگه میخوایید بیشتر درباره تعرفه این پروتزها بدونید یه سری به صفحه هزینه بریج دندان در سال ۱۴۰۲ بزنید.

طول عمر بریج دندان چقدر است؟

جواب کوتاه: 10 تا 15 سال

البته همه چیز به خودتون بستگی داره. این عدد می‌تونه به 5 تا 7 سال برسه اگر از پل دندان خودتون مراقبت نکنید. و می‌تونه به بالای 15 سال هم برسه اگه بهش حسابی رسیدگی کنید.

اگه می‌خوایید طول عمر بریج دندان افزایش پیدا کنه کافیه این کارا رو انجام بدید:

• هر روز مسواک بزنید
• حتماً و حتماً نخ دندان بکشید
• خمیر دندان ساینده استفاده نکنید
• غذاهای سفت و سخت، اسیدی و چسپنده زیاد نخورید
• و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید

اینا می‌تونه تضمین کنه که طول عمر پل دندان شما زیاد بشه و خدا رو چه دید شاید تا آخر عمر همراهیتون کرد!

عوارض بریج دندان چیه؟ اصلا عوارض دارد؟

پل زدن دندان ها یه روش موثر برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته‌س. همونطور که گفتیم به مدد بیحسی، این روش دیگه درد نداره و خیلی هم سریع انجام می‌شه. ولی خب یه سری عوارض، معایب یا نکته منفی هم در خصوصش هست. برای اینکه بتونید در انتخاب بریج دندان حسابی سبک و سنگین کنید بهتره که یه سری از عوارضش رو هم در ادامه بخونید.

پل‌ها به دندان‌های سالم آسیب می‌زنن!

تعارف نداریم باهاتون، برای نصب هر نوع بریجی، ما به دندان‌های مجاور نیاز داریم. دندونای مجاور همیشه لنگر می‌شن و بینشون یه پل زده می‌شه. اگه پلی که می‌خواییم نصب کنیم از نوع کانتی لور یا سنتی باشه، دندونای مجاور حتی اگر سالم باشن، متاسفانه باید تراشیده بشن. و خب این چیز خوبی نیست. (در عوض برای نصب مریلند بریج و اون یکی که بر پایه ایمپلنته نیازی به تراشیدن دندان‌های مجاور نداریم).

تمیز کردنشون خیلی آسون نیست

خب این موردهای شماره 2 و 3 دیگه عارضه نیستن در عوض جنبه منفی پل دندان به شمار میرن. چون ساختارشون پیچیده هست معمولاً تمیز نگه داشتنشون سخته. اگه به خوبی و بیشتر از دندونای دیگه تمیز نشن احتمال ایجاد پلاک و جرم دندان و در نتیجه التهاب و عفونت لثه وجود داره. اینم در نظر بگیریم که اگه بریج دندان بر پایه ایمپلنت باشه و تمیز نشه عفونت شدید میده. (البته نادره)

نیاز به تعویض دارن!

به نظرتون بریج دندان چقدر طول میکشد تا نیاز به تعویض پیدا کند؟ آفرین بله! گفتیم اگه خوب مراقبت نشه بعد از 5 تا 7 سال خراب می‌شن. بنابراین در برخی موارد زمان تعویض بریج دندان 5 تا 7 ساله و بعد از این مدت باید حتما تعویض بشن چون دیگه کارایی ندارن و میتونن به لثه و دندان های مجاور اسیب بزنن.

پاسخ به سوالات رایج درباره انواع پل های دندانپزشکی