دلیل حساسیت دندان چیست؟ (+ 10 درمان حساس شدن دندان ها)

احتمالا اخیرا درد دندان هنگام فشار دادن و یا درد دندان هنگام خوردن بستنی، درد دندان با خوردن شیرینی، غذای گرم و یا خیلی سرد رو تجربه کرده باشید. این درد ناگهانی که یهو اتفاق می افته نشانه حساسیت دندان هست یعنی چیزی که ما اینجا می‌خواییم درباره ش صحبت کنیم.

حساسیت دندان چیست؟

حساسیت دندان (Sensitive tooth) یه نوع ناراحتی هست که در واکنش به چندین نوع محرک مثل سرما، گرما، شیرینی و یا اسیدی مانند نوشابه تجربه می شود. این مشکل بیشتر با آسیب دیدگی مینای دندان ارتباط داره. و ممکنه موقتی باشه یا به صورت مزمن برای ماه ها ادامه دار باشه. ممکنه فقط یه دندان این مدلی باشه و ممکنه چندین دندان همزمان با هم حساس بشن. این مشکل رو حدودا 22 درصد از افراد جامعه هر 6 ماه یکبار تجربه می کنند و مساله خیلی مهمیه.

نام های دیگر حساسیت دندانی

اگه یه جایی شنیدید کسی عبارت های زیر رو بکار میبره بدونید که منظورش حساسیت دندان یا همین (Sensitive tooth) هست:

• باد افتادن در دندان ها
• هوا کشیدن دندان
• احساس فشار در دندان
• حساس شدن دندان
• تیر کشیدن دندان
• تیر کشیدن دندان با آب سرد
• حساسیت دندان به جویدن

💎بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با آناتومی دندان ها و ساختارشان

نشانه ها: علائم حساسیت دندان چیست؟

احتمال بسیار بسیار بسیار زیاد خودتونم تا حالا دندوناتون حساس شده و علائمش رو تجربه کردید. شایع ترین علائم حساسیت دندان شامل درد شدید در واکنش به موارد زیر هست:

• مصرف غذاهای سرد یا گرم
• مصرف میان وعده های شیرین یا اسیدی
• برخورد آب یا هوای سرد و گرم به دندان
• مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• شستشوی دهان با دهانشویه های حاوی الکل

یعنی اگه دندوناتون حساس باشه با هر کدوم از موارد بالا با تیر کشیدن دندان و درد روبرو میشید.

علت: چرا دندانها حساس میشوند؟

حساسیت به غذاها و نوشیدنی های گرم، سرد، شیرین و اسیدی بیشتر در اثر پوسیدگی دندان ایجاد میشه و با کلیک کردن روی لینکی که براتون گذاشتیم میتونید برید به صفحه “پوسیدگی دندان” تا کامل، ساده و خیلی علمی همه چیز رو درباره پوسیدگی و درمانیش بدنید. سایر علت های حساس شدن دندان ها اینا هستن:

داشتن درمان اخیر دندانپزشکی

اگر اخیراً  بلیچینگ دندان، روکش دندان، بریج دندان یا حتی یک پر کردن معمولی دندان انجام دادید، احتمالاً تا یک هفته این حساسیت دندان رو تجربه می کنید. یعنی طبیعیه که یکم دندون هاتون حساس بشه. حتی بعضی وقتا ممکنه این حس و حال تا 6 ماه طول بکشه. ولی اگه مدام دارید اذیت میشید حتما به دکتر دندان پزشک خودتون اطلاع بدید.

تاکیدم بیشتر روی بلیچنگ دندان هست چون ممکنه حساسیت بیشتری به دندونتون بده. به جز این یه سری محصولات دندانپزشکی مثل بلیچینگ در منزل، نوارهای سفید کننده، خمیر دندان های سفید کننده و از این دست محصولات میتونن حسابی دندون ها رو حساس کنن مخصوص اگر اصولی استفاده نشن.

یکی دیگه از علل حساس شدن دندان میتونه درمان ارتودنسی باشه. البته این مشکل به خاطر این نیست که به مینای دندان آسیب وارد شده باشه بلکه به دلیل اینه که شما به درمان ارتودنسی عادت نکردید هنوز. زمانی که شما برای اولین بار وسایل ارتودنسی خودتون رو استفاده می کنید تا چند روز یه درد جزئی تجربه می کنید و نمیشه دقیقا بهش گفت حساسیت دندان در ارتودنسی.

شکستگی یا پوسیدگی دندان

برخی پوسیدگی ها و شکستگی های دندانی بسیار کوچک هستن و برای چشم به این راحتی ها قابل تشخیص نیستن. اینا می تونن مقدار قابل توجهی ناراحتی، درد و حساسیت ایجاد کنند. دلیلش هم اینه که عصب دندان تحریک میشه.

تحلیل مینای دندان

وقتی مینای دندان نازک میشه، عاج (دنتین) در معرض دید قرار می گیرد. دنتین یه لایه بسیار حساس به درد و ظریف زیر مینای دندان هست که پر از لوله های کوچک و باریکه. اگه هوا یا هرچیزی سرد و گرمی به این لوله ها بخوره تیر کشیدن دندان رو تجربه می کنید و درد لحظه ای میکشید. هرچقدر تحلیل مینای دندان بیشتر بشه این حساسیت هم بیشتر میشه.

ما توی مقاله “تحلیل مینای دندان” حسابی توضیح دادیم مینا چطوری تحلیل میره و چطور باید درمانش کرد اما به صورت خلاصه بدانید که این موارد باعث تحلیل دندان میشن:

• مسواک زدن تهاجمی
• دندان قروچه
• داشتن رژیم غذایی نامناسب
• رفلاکس اسید معده
• ژنتیک

درمان: چگونه حساسیت دندان را از بین ببریم

درمان خانگی حساس شدن دندان

در بیشتر موارد، تیر کشیدن دندان رو میشه با رعایت بهداشت دهان و دندان درمان کرد. مثلا کافیه دوبار در روز مسواک زدن بزنیم و نخ دندان بکشیم و یا با خمیر دندان مناسبی مسواک بزنیم. در ادامه لیست درمان خانگی حساس شدن دندان ها رو بیشتر توضیح دادیم.

خمیر دندان ضد حساسیت دندان

هدف بسیاری از خمیردندان های ضد حساسیت به حداقل رساندن حساسیت و درد دندان ها است.  اون ها در واقع کارشون حساسیت زدایی دندان با کمک مسدود کردن گیرنده های درد هست. این خمیر دندان ها هیچ ماده ساینده و تحریک کننده ای ندارند و کاملا برعکس خمیر دندان های سفید کننده طراحی شدن. یکی از رایج ترین مواد حساسیت زایی هم که داخل این خمیر دندان ها استفاده شده نیترات پتاسیم هست و برای اینکه کامل اثر کنه، حدود دو هفته باید استفاده بشه.

دهانشویه ضد حساسیت

شستشوی دهان و دندان با دهانشویه های بدون الکل یک روش عالی درمان سرد و گرم شدن دندان ها در خانه است. اگه مکررا بب سرد و گرم شدن دندان روبرو میشید حتما از دکتر دندانپزشک خودتون بخوایید که یه دهانشویه خوب بهتون معرفی کنه تا به عنوان یک درمان خانگی حساس شدن دندان برای مدتی از آن استفاده کنید. همچنین خودتون میتونید با مواد طبیعی دهانشویه طبیعی سالم و تازه درست کنید.

کاهش سطح استرس

استرس چیز بدیه. در ساده ترین حالت استرس منجر به دندان قروچه میشه. دندان قروچه هم که می دونید میتونه به تحلیل مینای دندان و کوتاه شدنش منجر بشه. اگر استرس زیادی رو تجربه می  کنید حتما سعی کنید سطح استرس خودتون رو کنترل کنید. هر کاری میتونید براش انجام بدید چون این استرس به مرور زمان روند حساسیت دندان های شما رو چند برابر میکنه.

اگه خیلی استرس دارید و نمیتونید کاریش کنید و به دنبالش دندان قروچه هم دارید حتما به یه دکتر دندانپزشک سر بزنید. احتمالا براتون یه گارد یا محافظ دهان تجویز کنه که تاثیر دندان قروچه رو صفر می کنه.

استفاده از مسواک های نرم

اگه با مسواک نرم دندون هامون رو تمیز کنیم نه تنها به کاهش حساسیتشون کمک می کنیم که سلامت کلی دهان و دندان حفظ می شود. دفعه بعدی که برای خرید مسواک به یه داروخونه مراجعه می کنید حتما و حتما مسواکی بخرید که موهای نرمی داشته باشه. مسواک زدن با فرچه هایی که اصطلاحا سافت هستن یک درمان خانگی حساس شدن دندان ها هست که واقعا موثر هست.

افزایش مصرف فلوراید

فلوراید یک ماده معدنی موثر در ساختمان مینای دندان است که به استحکام آن کمک زیادی می کند. افزایش دریافت این ماده می تواند یک روش خانگی برای درمان خانگی حساسیت دندان باشد. اگه تونستید امتحانش کنید. مثلا مواد غذایی که حاوی فلوراید هستن مصرف کنید و یا اینکه با خمیر دندان فلوراید مسواک بزنید.

تغییر عادات غذایی

برای درمان حساسیت دندان به سرما و گرما، حتما مصرف خوراکی های اسیدی (با phپایین) و شکر را متوقف کنید. اگر به هر حال دوست دارید که چنین خوراکی هایی مثل (نوشابه، کوکی و …) مصرف کنید، دقیقا بعد از مصرفشون دهان خودتون رو با آب شستشو بدید و دست کم تا 30 دقیقه بعد از آن به هیج عنوان مسواک نزنید چرا که چنین کاری به مینای دندان آسیب میزنه.

مصرف میوه و سبزیجات

یک درمان خانگی سوزش دندان که اتفاقا بسیار دم دست و موثر است، مصرف برخی میوه ها و سبزیجات است. البته تاثیر مصرف سبزیجات برای درمان حساسیت دندان بیشتر از مصرف میوه است. مثلا خوردن اسفناج می توان دندان ها را در برابر محرک ها محافظ کند. زمانی که اسفناج وقتی به بزاق متصل میشه، بلورهای اگزالات کلسیم می سازه که این بلورها نقش مهمی در تسکین دندان درد و سوزش دندان دارن.

سایر روش های درمان حساسیت دندان در خانه

اگر روش های بالا جواب نداد می تونید درمان های ساده تر زیر رو امتحان کنید: (البته تاثیرشون به اندازه روش‌های بالا نیست):

• شستن دهان با آب نمک ولرم یا پراکسید هیدروژن
• گاز گرفتن روی کیسه های مرطوب چای
• استفاده از وانیل
• جویدن برگ گواوا

درمان حساسیت دندان ها در دندانپزشکی

درمان خانگی حساسیت دندان اغلب زمانی کاربرد داره که مشکل شما، خیلی جدی نباشه. یعنی مثلا دندونتون خیلی اذیت نمیکنه یا مشکلات دیگه ای براتون پیش نمیاره. اما وقتی میزان حساسیت زیاد بشه، دیگه درمان خانگی رو باید بذارید کنار و به فکر درمان دندانپزشکی باشید.

دکتر دندان پزشک میتونه با معاینه دقیق، علت حساسیت رو تشخیص بده. حتی ممکنه برای تشخیص بهتر از اشعه ایکس و رادیوگرافی کمک بگیره تا ببینه مشکل از کجاست. بعد از مشخص شدن علت حساسیت دندان، در نهایت ممکنه یکی از درمان هایی که در ادامه توضیح دادیم رو براتون در نظر بگیره.

تجویز محصولات دندانپزشکی قوی تر

اگه دلیل تیر کشیدن دندان شما به خاطر تحلیل شدید دندان باشه ممکنه دکتر دندان پزشک برای درمانش به شما یک سری محصولات دندانپزشکی مثل خمیر دندان یا دهانشویه ضد حساسیت دندان بده. شاید با خودتون بگید اینارو که میشه از داروخونه گرفت چه نیازی به دکتر دندانپزشک داریم دیگه؟

این محصولات خاص هستند و تنها با نسخه دندانپزشک میشه اون ها رو خرید. حتی ممکنه برای درمان تیر کشیدن دندان دکتر برای شما یه ژل موضعی تجویز کن که بلافاصله بعد از استفاده تیر کشیدن دندان رو متوقف کنه.  خمیر دندان ضد حساسیت ازونایی که دندانپزشک تجویز میکنه خیلی موثرن و بهتون کمک می کنه تا زمان بهتر شدن دندان ها به راحتی مسواک بزنید و اون ها رو تمیز کنید.

فلورایدتراپی (یک روش قطعی برای درمان حساسیت دندان)

اگه کمبود مواد معدنی مینای دندان باعث حساسیت دندان شده باشه، میشه با کمک فلوراید تراپی یا درمان با کمک فلوراید، به تقویت مینای دندان کمک کرد. فلورایدتراپی که در مقاله “همه چیز درباره درمان فلورایدتراپی” کامل توضییحش دادیم، میتونه در مطب دندانپرسک انجام بشه و یا خودتون هم در خونه امتحانش کنید. استفاده از فلوراید یکی از روش های کاملا موثر برای درمان حساسیت دندان به شمار میره حتما درباره ش با دکتر دندانپزشک خودتون صحبت کنید.

پیوند لثه

اگر لثه های شما آنقدر عقب نشینی کرده باشن که ریشه دندون نمایان شده درمان ها یکم پیچیده تر میشه. در این جور مواقع شما نیاز به پیوند لثه دارید. در واقع عمل جراحی لثه باید انجام بدید. طی این عمل از یه جای دیگه دهان (مثلا سقف دهان) بافت لثه برمیدارن و به لثه تحلیل رفته پیوند میزنن. جراحی پیوند لثه میتونه 100 درصد به درمان حساس شدن دندان ها کمک کنه.

درمان ریشه (عصب کشی دندان)

البته بسیار کم پیش میاد که به خاطر حساسیت، بیان و دندان رو عصب کشی کنن. اما اگه حساسیت شدید باشه و عفونت هم وارد ریشه دندان شده باشه، حتما عصب کشی دندان انجام میدن. بعد از عصب کشی هم، دندان رو پر می کنن تا دیگه هیچ حساسیتی تجربه نشه. برای اینکه بدونید چطوری عصب کشی می کنن حتما لینک “عصب کشی دندان” رو باز کنید و اونجا توضیحات + فیلم عصب کشی دندون رو ببینید.

پاسخ به سوالات رایج پیرامون سوزش و تیر کشیدن دندان ها